Allerlei, van vuurwerk tot bluschmassa

Onderstaande recepten zijn een weergave zoals deze zijn vermeld in de boeken 'Mengen en Roeren - delen 1 en 2' uit de dertiger jaren. De weergave is uitsluitend bedoelt om oude kennis niet verloren te laten gaan. Ga niet zelf experimenteren met gevaarlijke stoffen, dan verlies je er ook geen vingers of ogen mee.

Rood vuurwerk

Strontiumnitraat	66	dl
Kaliumchloraat	25	dl
Schellakpoeder	9	dl

Strontiumcarbonaat	16	dl
Kaliumchloraat	72	dl
Schellakpoeder	12	dl

Kaliumchloraat	12	dl
Strontiumnitraat	4	dl
Strontiumcarbonaat	3	dl
Kauripoeder	5	dl

Kaliumperchloraat	9	dl
Strontiumnitraat	40	dl
Zwavel	11	dl
Colophonium	1	dl
Suiker	1	dl
Antimoon	½	dl
Vaseline-zaagsel	20	dl
Het mengsel van vaseline en zaagsel wordt gemaakt door 6 dl gele vaseline te smelten en hiermede 8 dl zaagsel goed te mengen.

Groen Bengaals vuurwerk

Bariumchloraat	90	dl
Schellakpoeder	10	dl

Bariumchloraat	23	dl
Bariumnitraat	59	dl
Kaliumchloraat	6	dl
Schellak	11	dl
Stearinezuur	1	dl

Bariumnitraat	6	dl
Kaliumnitraat	3	dl
Zwavel	2	dl

Blauw Bengaals vuurwerk

Kaliumchloraat	6	dl
Ammonio-kopersulfaat	8	dl
Schellak	1	dl
Wilgenhoutskool	2	dl

Kaliumchloraat	40	dl
Kopersulfaat	8	dl
Colophonium	6	dl

Bengaals vuur

Wit vuurwerk

Kaliumnitraat	24	dl
Zwavel	7	dl
Houtskool	1	dl

Kaliumnitraat	7	dl
Zwavel	2	dl
Antimoonpoeder	1	dl

Kaliumperchloraat	7	dl
Bariumnitraat	34	dl
Zwavel	7	dl
Aluminiumpoeder	10	dl

Vuurwerkregen

Kaliumnitraat	18	dl
Zwavel	8	dl
Zwartsel	5	dl

Met het mengsel kan men de normale papieren hulzen vullen. Het vuurwerk brandt met een gele kleur en werpt stromen van gele vonken uit, die door het langzaam brandende roetzwart gevormd worden.

Kaliumnitraat	10	dl
Zwavel	2	dl
Houtskool	2	dl
Fijn ijzervijlsel	7	dl

Pharao-slangen

Men lost 64 dl mercurinitraat in water op en hiernaast 36 dl kaliumthiocyanaat. De beide oplossingen worden nu gemengd en het gevormde neerslag wordt afgefiltreerd. Het neerslag wordt 3 maal met gedestilleerd water uitgewassen en warm weggezet om te drogen.

Voor iedere 100 g neerslag lost men nu 5 g dragant in water op en mengt het neerslag met weinig gomoplossing tot een plastische massa, die men gemakkelijk tot pillen vormen kan. Deze pillen legt men op een stuk glas en laat ze drogen.

De pillen geven, wanneer ze aangestoken worden, de bekende slangen die uit de volumineuze as bestaan.

Door de sterk giftige eigenschappen van alle kwikzilververbindingen, moet men bij de bereiding van dit preparaat uiterst voorzichtig zijn. Men werkt in een goed trekkende zuurkast of buiten. De handen moeten goed gewassen worden.

Sterretjesvuurwerk

Kaliumchloraat	300	dl
Gegranuleerd aluminium	60	dl
Houtskool	2	dl

Men mengt het poeder met een 10-pcts dextrine-oplossing tot een dikke pap aan en rolt deze pap op ijzerdraad of op houtspanen.

Men kan ze met een rode kleur doen branden door 500 dl strontiumnitraat toe te voegen. Met 60 dl bariumnitraat branden ze met een groen licht.

Mijnbouw en tunnelbouw

Onderstaande stoffen worden in diverse landen gebruikt in onder andere de wegenbouw, de waterbouw, de mijnbouw en de tunnelbouw. Maar ook bij het slopen van zware constructies wordt van deze stoffen gebruik van gemaakt.

Bergé's springstof

Kaliumchloraat	100	dl
Kaliumchromaat	10	dl
Suiker	45	dl
Bijenwas	9	dl
De beide zouten en de suiker worden eerst apart gemalen en op dezelfde korrelgrootte gezeefd. Nu worden de beide zouten eerst zoo zorgvuldig mogelijk gemengd. Hierna voegt men de suiker toe en dan de fijn gesneden was, en mengt voorzichtig tot de stukjes was verdwenen zijn.

Donariet

Ammoniumnitraat	80		dl
Trinitrotoluol	12		dl
Meel	4		dl
Nitroglycerin	3	,8	dl
Nitrocellulose	0	,2	dl
De springstof wordt veiliger door eenige procenten ammoniumchloride toe te voegen.

Toepassing in de tunnelbouw

Roburiet

Ammoniumnitraat	72	,5	dl
Dinitrobenzol	12	,0	dl
Kaliumnitraat	10	,0	dl
Ammoniumsulfaat	5	,0	dl
Kaliumpermanganaat	0	,5	dl

Dynamiet

Nitroglycerine	58		dl
Infusoriënaarde (kiezelgoer)	25		dl

Plastilina

Montaanwas Nova	10	dl
Paraffine 40°/42°C	20	dl
Gele vaseline	2	dl
Wolvet	15	dl
Bolus	50	dl
Aardverf	20	dl

Buskruid

Kaliumnitraat	75	dl
Linden-houtskool	15	dl
Zwavel	10	dl
De bestanddeelen worden in een koperen trommel met mengarmen gemengd en gezeefd. Hierna wordt het fijne meel in een kollergang verder gemalen, waarbij men kleine hoeveelheden water toevoegt om het mengen te vergemakkelijken en om explosies te vermijden. Hiernaast wordt boven iederen molen een automatische waterkraan aangebracht, waardoor het mogelijk is een ontbrandende hoeveelheid onmiddellijk met veel water te blusschen. Het product wordt nu gewalst en tenslotte in hydraulische persen samengeperst. De verkregen perskoeken worden gebroken en grof gemalen. Door uitzeven verkrijgt men nu poeders van bepaalde korrelgrootten, zooals het voor de verschillende doeleinden gewenscht wordt.

Cordite

Nitroglycerine	58	dl
Nitrocellulose	37	dl
Vaseline	5	dl
De nitrocellulose en nitroglycerine worden gemengd, daarna voegt men 19 dl aceton toe. Het mengsel wordt gedurende eenige uren goed doorgekneed. Hierna voegt men de vaseline toe, kneedt goed door en perst de massa dan tot fijne draden. Deze draden worden op 40°C verwarmd tot het aceton verdampt is.

Carboniet

Nitroglycerine	25	,5	dl
Kaliumnitraat	34	,0	dl
Meel	39	,5	dl
Bariumnitraat	1	,0	dl
Soda	0	,5	dl
Het meel en de salpeter worden eerst fijn gemalen en gedroogd, vervolgens gemengd. In bepaalde mengapparaten laat men nu de nitroglycerine in een dunnen straal toevloeien. De massa wordt tot patronen gevormd.

Rookloos bliksemlichtpoeder

Zirconium	28	dl
Zirconiumhydride	7	dl
Magnesium	7	dl
Bariumnitraat	30	dl
Bariumoxyde	25	dl
Rijstemeel	5	dl

Lucifers

Vloeibaar:
Nitrocellulose	50	dl
Kaliumchloraat	20	dl
Glaspoeder	10	dl
Kamfer	8	dl
Pyridine	4	dl
Ammoniumoxalaat	2	dl

De massa kan tot dunne stokjes gerold worden, die men als een lucifer door wrijven aan kan steken en na het gebruik weer uit kan blazen. De lucifer kan zo herhaaldelijk gebruikt worden.

Blusmassa

Droog:
Ammoniumsulfaat	30	dl
Natriumbicarbonaat	18	dl
Ammoniumfosfaat	2	dl
Rode oker	4	dl
Kwartsmeel	46	dl

Vloeibaar:
Tetrachloorkoolstof	84	dl
Solvent nafta	5	dl
Ammoniakgas	1	dl

Wanneer men in een laboratorium niet over de geschikte brandblusapparaten beschikt kan men dunwandige flessen met de blusvloeistof vullen en deze op de brandende apparaten stuk gooien. Men kan ook uitgebrande gloeilampen hiervoor gebruiken: men breekt bij vacuumlampen onder tetra de spits af, ze vullen met tetra en de opening wordt dicht gekit.

HEBBEN

Hfst.18 - Allerlei

• Allerlei [1]

Bloemen vers houden - Kleuren van kunstbloemen - Gekleurd water - Radiatorenkit - Ultraviolet filter - Hout conserveren - Röntgenstralenscherm - Ketelsteen verwijderen - Anti-ketelsteen - Balsemvloeistoffen - Biologische fixeervloeistof - Vorstzekere radiatorenvloeistoffen - Niet bevriezende vloeistof - Algen vernietigen - Remvoering - Fietsbanden dicht houden - Verf voor batterijpolen - Glas boren - Ketelsteen in radiatoren - Lucifers - Blusmassa

• Allerlei [2]

Lassoldeervloeistoffen - Aluminiumsoldeer - Messingsoldeer - Zinksoldeervloeistof - Soldeer voor tin-loodcompositie - Zilversoldeer - Soldeer voor roestvrij staal - Zacht soldeer - Lasdraad - Vaste spiritus - Motorbrandstof met alcohol - Vuurmakers - Koudmakend mengsel - Bleken van hout - Fineer zwart beitsen - Kunstmatige radeergom - Papierhygrometer - Kleuren van Paaseieren - Reinigingsmiddel voor melkvaten

• Allerlei [3]

Gipsafgietsels watervast impregneren - Pectine uit appels - Verzilveren met een niet vergiftigd bad - Groen carbolineum - Capsulelak - Voederkalk - Poeder voor mestvarkens - Kippeneierlegpoeder - Levertraanemulsie voor het vee - Filtreren van vruchtensap - Boroglycerine

• Allerlei [4]

Vuurwerk - Bengaals vuurwerk - Vuurwerkregen - Pharao-slangen - Sterretjesvuurwerk - Buskruid en stoffen voor mijnbouw en demolition - Rookloos bliksemlichtpoeder - Lucifers - Blusmassa

• Allerlei [5]

Calciumchloride voor drogen van gassen - Schoenmakerspek - Destilleervet - Gele signaalfakkels - Pharao-slangen - Zilver-fulminaat - Oplossing voor zeepbellen - Conseerveermiddel voor opgezette dieren - Balsemvloeistof - Vulling voor holle kiezen - Inpakpapier voor zilver - Biljartballen rood kleuren - Ivoor etsen - Ivoor verzilveren

• Allerlei [6]

Hout zwart kleuren - Magnesiumfakkels - Theater-nevel - Gezuiverde petroleum - Aluminium metaalkit - Ontsmettingsmiddel voor wc's - Ontsmetten van zwembassins - Pissoir-olie - Kranenvet - Wandluizenmiddel

De inleiding is van belang voor het gehele boek, sla deze dus niet over

• Inleiding

Belangrijk

Voorkom ongelukken!
Gevaarlijk vergiftige stoffen worden bij het recept aangegeven. Men mag echter nooit vergeten dat alle chemicaliën relatief gevaarlijk zijn. Na het werken met chemicaliën moet men dus in ieder geval de handen wasschen, gedurende het werk mag men met de handen niet aan de oogen komen. Bij het werken met brandbare vloeistoffen mag volstrekt geen vuur in het vertrek aanwezig zijn.

Aanvulling door vindikhier.nl
Beslist lezen!
Op deze website geven wij de oorspronkelijke tekst weer van het boek 'mengen en roeren, verschenen in 1936. Lees vooral de inleiding met onderwerpen als verwarmen (boven waterbad, ofwel au bain-marie) en andere veiligheidszaken. Gebruik beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbril bij het werken met gevaarlijke stoffen.
Sommige recepten of in recepten vermelde stoffen zijn wellicht in onbruik geraakt, niet meer verkrijgbaar, niet meer toegestaan of zelfs ronduit gevaarlijk.
Denk daarbij aan bijvoorbeeld asbest. Maar ook aan gevaarlijke stoffen als arsenicum en strychnine. Ga dus geen recepten namaken zonder kennis van zaken of met gevaarlijke of verboden stoffen. Met andere woorden:

'DON'T TRY THIS AT HOME'

Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met deze stoffen of van het opvolgen van de recepten in dit boek. Ons motto is slechts: Laat oude kennis niet verloren gaan.

'Enjoy Life'