mengen-en-roeren-2

Schoonheidsmiddelen en drogerijen en meer...

Geschiedenis en ontwikkeling
Het verlangen zichzelf te versieren en mooier te maken, is zo oud als de mensheid. De geschiedenis van schoonheidsmiddelen is dus tegelijkertijd een stuk beschavingsgeschiedenis, immers zin voor schoonheid en beschaving gaan hand in hand.

Wanneer we nu onder scheikunde niet alleen de kunst van het scheiden, doch ook die van het samenvoegen (synthese) beschouwen is de cosmetische scheikunde stellig de oudste wetenschap.

Immers de mensen hebben reeds zeer vroeg geweten, dat men door mengen van twee kleuren een nieuwe kleur verkrijgt en dat twee geurende oliën gemengd een nieuwe geur geven. Uitgaande van deze zeer primitieve mengsels, hebben zich in de loop van de tijden de uiterst subtiel samengestelde parfums van de oude Egyptenaren en eigenaardige aromatica van de Chinezen ontwikkeld.

Terwijl de synthese dus reeds zeer oud is, vinden we over het analyseren van reukstoffen pas bij de Arabische onderzoekers de eerste sporen, namelijk het uitvinden van alcohol.

In de alleroudste tijden werden de schoonheidsmiddelen en medicamenten, die niet streng van elkaar gescheiden werden door de priesters gemaakt, die tegelijkertijd arts waren. Later vinden we handelaars als fabrikanten der cosmetica. Vooral de Grieken en de Romeinen verzamelden de fijnste producten uit het Oosten met de nog oudere beschaving en verspreidden ze over de gehele toen bekende wereld.

Voorschriften voor cosmetica vinden we bij de oude Egyptenaren in het papyros van Ebers, verder in de Romeinse keizertijd bij de schrijvers Plinius, Ovidius en Marrialus. In deze tijd beschikte men reeds over een vrij groot aantal chemische preparaten, men werkte met kunstmatig vermiljoen, loodmenie, loodwit, natriumbicarbonaat, loodhoudende olie voor het verven van haar en met pomaden uit vetten en oliën, die uittreksels van drogerijen en zuivere etherische oliën bevatten.

Van de eerste eeuwen na Christus is ook op dit gebied niets bekend, pas de Arabische artsen Rhazes, Avicena en Mesue, die in de 9e tot de 11e eeuw leefden, beschrijven weer oude en nieuwe preparaten. Uit deze tijd stamt ook ons woord alcohol, namelijk van Al Kohl welk woord 'het fijnste' betekent.

HEBBEN!
Uit de 11e tot de 14e eeuw kent men weer boeken, die een groot aantal recepten bevatten. Eigenaardig is het feit, dat deze werken van Trotula, Henri de Mondeville en Guy de Chauliac een groot aantal chemische verbindingen als bekend aannemen en dus geen bereidingsvoorschriften hiervoor geven. Men kende bijvoorbeeld reeds sublimaat en een verflak uit brasilhout-aftreksel en aluinoplossing.

In de volgende eeuwen vinden we een groter aantal werken, die gewoonlijk op bijna ieder gebied iets brachten en waarin tussen heelkundige wetenschappen, cosmetische voorschriften en kookboekrecepten eigenlijk geen onderscheid gemaakt wordt. Toch vinden we hier vele juiste voorschriften, tenminste wanneer men de opgegeven recepten van de hoogdravende beschrijvingen en de vele nutteloze toevoegingen ontdoet. In het begin van de 19e eeuw vinden we dan enkele boeken met voorschriften, die de overgang vormen tot onze moderne werkelijk wetenschappelijke publicaties.

In het algemeen is het zeer moeilijk een scherpe grens te trekken tussen schoonheidsmiddelen en geneesmiddelen. Men mag nooit vergeten, dat de huid een van onze belangrijkste organen is, welker betekenis voor onze algemene gezondheid gewoonlijk sterk onderschat wordt.

Het is een groot geluk dat de natuur onze huid met zoveel verschillende afweermiddelen bedacht heeft, dat het slechts bij uitzondering gelukt deze krachten te doen uitputten. Wanneer men de huid dan ook zo ver mishandeld heeft, dat ze hierop antwoordt door te staken, dan is een algemeen onwelzijn het gevolg. Het is duidelijk, dat men hier met de gewone middeltjes niets meer goed kan maken en het hoog tijd is naar een huidarts te gaan. Van alle huidmiddelen, die zonder arts gebruikt worden, moet men verlangen, dat ze ten minste onschadelijk zijn. Hiervoor is het noodzakelijk in ieder geval volkomen zuivere stoffen te gebruiken. In het algemeen doet men het best de chemicaliën en stoffen, die men voor het maken van schoonheidsmiddelen gebruikt, zo zuiver te gebruiken, dat men ze desnoods ook zou kunnen eten. Immers de huid neemt een groot aantal stoffen direct op en brengt ze in het bloed, juist zoals onze spijsverteringsorganen dit doen.

Dit feit kan men met een zeer eenvoudige proef aantonen. Wanneer we een oplossing van salicylzuur op de huid smeren, dan kunnen we na ongeveer 10 minuten het salicylzuur in de urine aantonen. In deze korte tijd werd het zuur dus door de huid opgenomen, aan het bloed afgegeven en door de nieren weer afgescheiden. Salicylzuur toont men aan door aan de oplossing een paar druppels van een bruine ijzerchloride-oplossing toe te voegen, er ontstaat dan een violette kleur.

Op dezelfde wijze worden de meeste in water oplosbare verbindingen door de huid opgenomen, met uitzondering van de verbindingen, die met het eiwit der huid een onoplosbare stof geven. Hiertoe hoort bijvoorbeeld het looizuur, dat met de levende huid juist als met de dode huid leder vormt. Hiervan maakt men bijvoorbeeld bij het behandelen van brandwonden gebruik. Bij een huid verbranding is een deel van het huideiwit door de hoge temperatuur gedood en net als alle dode organische stof gaan deze huidbestanddelen bederven. Hierbij ontstaan giftige verbindingen, die dan door de gezonde huid naar binnen getransporteerd worden. Wanneer men er nu met behulp van een looizuuroplossing voor zorgt, dat er tussen dode en gezonde huid een ondoorlaatbare laag ontstaat, dan wordt het gif naar buiten afgestoten, het lichaam blijft gezond en de wond geneest veel vlugger.

Ook vetten worden zeer gemakkelijk opgenomen, vooral wanneer ze in water fijn verdeeld, dus geëmulgeerd zijn. Om deze reden maakt men bijna alle huidcrêmes in de vorm van een emulsie. Echter alleen echte vetten worden opgenomen, vaseline en paraffine-olie als vreemde koolwaterstoffen worden door de huid afgestoten. Een zalf met veel vaseline kan dus alleen dienen om de huid tegen uitwendige invloeden te beschermen en moet later weer afgewassen worden.

Nieuwere onderzoeken hebben in de laatste jaren een zeer interessant gezichtspunt op de voorgrond gebracht en wel het feit dat gezonde huid iets zuur is. Door het wassen met zeep wordt steeds een deel van dit zuur weggenomen en wanneer de huid het benodigde zuur niet snel genoeg kan produceren, blijft de huid gedurende lange tijd alcalisch en hierdoor gemakkelijk ontvankelijk voor infecties. Het is eigenlijk merkwaardig dat het zeer oude gebruik van toiletwater dat azijn bevat, hierdoor gerechtvaardigd wordt. Het gevolg hiervan is dat men de moderne huidcrêmes zo weinig mogelijk alcalisch en indien mogelijk zwak zuur maakt. Nu is het ook met zeep als emulgator mogelijk een niet alcalische huidcrême te maken; met behulp van moderne emulgatoren is het zelfs mogelijk aan de crême bijvoorbeeld een oplossing van citroenzuur toe te voegen. Een dergelijk crême wordt dan ook door de gevoeligste huid als zeer aangenaam ondervonden.

Daar de huid van ieder mens anders is, bestaat de kunst van het verzorgen van de huid in het vinden van een schoonheidsmiddel, dat zo goed mogelijk aan de eigen huid aangepast is. Het is duidelijk, dat de fabrikant van schoonheidsmiddelen dus naar preparaten moet zoeken, die zo veel mogelijk verschillenden mensch voldoet, en dit is dikwijls zeer moeilijk. Hierbij komt nog het feit, dat sommige mensen voor zeer kleine hoeveelheden van bepaalde stoffen buitengewoon gevoelig zijn. Men noemt het verschijnsel idiosyncrasie en het gevolg is dat preparaten, die door duizenden mensen graag gebruikt worden bij een enkeling zeer gevaarlijke huidziekten teweeg kunnen brengen.

model-gezicht-huidpoeder
Met de drogerijen komen we op een gebied, waar uiterst moeilijk de juiste grenzen aangegeven kunnen worden. Immers aan de ene kant komen we zeer gemakkelijk op het gebied waar alleen de geneesheer het recht heeft in te grijpen, aan de andere kant komen we in het gebied der fijne levensmiddelen en dranken. Talloze delicatessen zijn voor bepaalde mensen gewone levensmiddelen, voor anderen in een tijd van reconvalescens echter meer geneesmiddel. Fijne likeuren en andere alcoholische dranken zijn in vele gevallen uitgesproken geneesmiddelen, hiernaast ook genotmiddel.

De mens was tot voor korte tijd voor het behandelen van ziekten en de onaangename gevolgen van ziekten geheel op de stoffen aangewezen, die de natuur hem bood. Geleid door een absoluut zeker instinct is de mens er in geslaagd voor een groot aantal ziekten planten en kruiden te vinden, die gunstig op het verloop van de ziekte inwerken en het natuurlijke weerstandsvermogen van het lichaam verhogen. De pharmaceutische industrie moest zich na het ontstaan eerst langen tijd beperken tot het vervaardigen van uittreksels en mengsels van geneeskrachtige kruiden. Eerst in den laatste tijd is men er in geslaagd door synthese, dus door opbouw uit kunstmatig vervaardigde stoffen, geneesmiddelen met buitengewone eigenschappen te maken. Men behoeft slechts aan de preparaten te denken, die tegen allerlei besmettelijke ziekten en vooral tegen tropische ziekten gebruikt worden en die het in vele gevallen eerst mogelijk maakten, bepaalde gebieden in de tropen te bewonen.

Hiernaast mag men niet vergeten, dat ook menig bijna vergeten volksmiddel bij bepaalde ziekten zeer gunstig werkt. In het algemeen is het noodzakelijk deze eenvoudige middelen onmiddellijk na het eerste optreden van onaangename verschijnselen toe te passen. Veel geneeskrachtige kruiden dienen ook alleen als voorbehoedmiddel gebruikt te worden.

Vooral in likeur vinden we dikwijls extracten van uitgesproken geneeskrachtige kruiden, die bij storingen in de spijsvertering een gunstige invloed hebben.

Hiernaast vinden we onder de planten een groot aantal, die zonder eigenlijk geneeskrachtig te zijn, toch een goede invloed op de algemene gezondheidstoestand hebben. Het grote voordeel van deze planten en kruiden is, dat ze niet schadelijk kunnen werken, tenminste wanneer ze niet in onmogelijk grote hoeveelheden genoten worden. Tenslotte kan ook het beste eten in te grote hoeveelheden schadelijk zijn. Vooral het verse uitgeperste sap van deze planten, waaronder ook enige van onze bekende groenten vallen, kan vaak zeer goed werken, daar een tekort aan bepaalde zouten en vitaminen hierdoor gemakkelijk en zonder belasting van de spijsverteringsorganen aangevuld kan worden.


Middel tegen koude voeten

Natriumperboraat 17
dl
Boorzuur 7
dl
Borax 5
dl
Natriumbicarbonaat 25
dl
De voeten dagelijks baden, aan het water iets van dit poeder toevoegen, na het bad krachtig afwrijven.

Middel tegen wintervoeten

Gemalen aluin 10
dl
Borax 14
dl
Tannine 12
dl
Zinksulfaat 20
dl
Rozemarijnolie 1
dl
Synth.Neroli-olie 0 ,3 dl

Poeder tegen zweetvoeten

Boorzuur 10
dl
Tannine 5
dl
Magnesiumcarbonaat 10
dl
Paraformaldehyde 5
dl
Talcum 50
dl
Titaandioxyde (titaanwit) 20
dl

Crême tegen zweetvoeten

Oliezuur, techn. 250
dl
Vaseline-olie 250
dl
Triethanolamine 25
dl
Salicylzuur 120
dl
Alcohol 65
dl
kopergeweven-compressiesokken

Eksterogen-collodium

Salicylzuur 15
dl
Melkzuur 15
dl
Collodiumoplossing in


 alcohol en ether 70
dl

Shampoo zonder zeep

Lamepon 4 B 80
dl
20-pcts zewa-oplossing 20
dl

Nagelhuid-water

Voor het zacht maken van de nagelhuid:
Glycerine 5
dl
Kaliumhydroxyde 2
dl
Triethanolamine 10
dl
Alcohol 15
dl
Water 68
dl

Afschmink-zalf

Toneelblanketsel kan zonder schade voor de huid met de volgende zalf verwijderd worden:
Myristine-alcohol 70
dl
Oleïne alcohol 30
dl
 of:
Myristine-alcohol 68
dl
Oleïne alcohol 30
dl
Dodecyl-zwavelzuur


 natrium 2
dl
likdoorn-weg

Badzout

Natriumbicarbonaat 50
dl
Borax 10
dl
Keukenzout 30
dl
Zewapoeder SAP 10
dl

Badessence

Turksch-roodolie 45
dl
Oliezuur 10
dl
Triethanolamine 5
dl
Verzadigde zewa-oplossing 15
dl
Parfumolie 25
dl

Toiletwater met zwavel

Alcohol van 96 % 10
dl
Kamfer 0 ,6 dl
Borax 1
dl
Oranjebloesemwater 1
dl
Zwavelolie 1
dl
Gedest.water 86 ,4 dl
 of:
Alcohol van 40 % 95
dl
Zwavelolie 1
dl
Triethanolamine 3
dl
Parfum 1
dl

Haarwater met zwavel

Alcohol 89
dl
Cholesterine 0 ,5 dl
Zwavelolie 1 ,5 dl
Glycerine 2
dl
Gedest.water 7
dl
Alcohol 50
dl
Anthrasol 1 ,5 dl
Zwavelolie 1
dl
Salicylzuur 0 ,5 dl
Gedest.water 42
dl

Haarwater tegen schubben

Fransche brandewijn 90 dl
Zwavelolie 1 dl
Triethanolamine 5 dl
Perubalsum 4 dl

White-Rain-Shampoo

Zure huidcrême

De huid van een gezond mens reageert duidelijk zuur, de pH ligt ongeveer tussen 3 en 5. De diepe lagen van de huid worden langzamerhand neutraal. De zure reactie van de opperhuid is een bescherming tegen infectie van buiten, daar de meeste bacteriën in een zuur milieu niet of slecht kunnen leven. Na het wassen met zeep wordt de huid neutraal, daar de zeep als alkalische stof het zuur van de huid neutraliseert. De huid moet na het wassen dus steeds weer opnieuw zuur vormen en afscheiden. Het is duidelijk, dat wanneer men de huid steeds en veelvuldig met een sterk alkalische crême insmeert, de huid tenslotte moe wordt en niet meer voldoende zuur fabriceert. In de chemische industrie, waar men de handen voortdurend moet reinigen, zien we dan ook dat zeer onaangename huidaandoeningen hiervan het gevolg zijn.

Wanneer men nu een huidcrême vervaardigt, die zuur reageert, en de huid na het wassen hiermede inwrijft, behoeft de huid geen nieuw zuur te produceeren en wordt dus niet moe.

Bij de moderne crême's zien we dus een streven, deze uitgesproken zuur te maken en dit is mogelijk, nu men emulgatoren gevonden heeft, die door 0,1 normaal zuur niet gestoord worden.

In de plaats van zeep neemt men nu de sapaminen als emulgator. De sapaminezouten zijn verbindingen van organische of anorganische zuren met oliezuur-diethylamide en soortgelijke verbindingen. Voor een crême combineert men dan nog bij voorkeur met een glycerine-monovetzure ester.

Recept No. 1:


Glycerinemono-stearaat 18
dl
Bijenwas 1
dl
Paraffine 6
dl
Lanoline 4
dl
Paraffine-olie 7
dl
Amandelolie 5
dl
Glycerine 3
dl
Water 55 ,5 dl
Diethylamino-ethyloleyl-


 amide-fosfaat 0 ,5 dl
Recept No. 2:


Tegacide (monostearaat


 en sapamine) 10
dl
Vaseline 20
dl
Paraffine-olie 10
dl
Water 60
dl
HEBBEN!

Hfst.7 - Schoonheidsmiddelen en Drogerijen
uit Mengen & Roeren deel 1:
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 1
Poeder - Stuifpoeder - Gezichtspoeder - Rouge - Lippenrouge - Lippenpommade - Lippenstift
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 2
Cold cream - Reinigingscrême - Massagecrême - Poedercrême - Reinigingscrême - Vanishing cream - Scheercrême - Anti-zonnebrandcrême - Hamamelis-gelei
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 3
Huidwater - Gezichtswater - Reinigingscrême - Gezichtswater - Huidmelk - Amandelmelk - Lait de Beauté - Gezichtsemulsie - Handenreinigingsmiddel - Huidwater voor de handen - Brillantine - Haarvet - Haarwater - Haarversterker - Haarcrême - Shampoo - Haarfixatief - Permanent Wave-oplossing
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 4
Zonnebruinolie - Zonnebrandolie - Melkvet - Huidcrême type Maryland - Middelen tegen transpireren - Sproeten verwijderen - Bleekmiddel voor de huid - SchoonheidsmaskerMoedervlekken en puisten bedekken - Muggenpreparaten - Crême tegen muggen - Toiletammoniak voor het bad - BadzoutMoerasbadzout - Badzouttabletten - Dennenaalden-preparaat - Dennenaaldenmelk
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 5
Parfum - Scheerzeep - Scheercrême - Gezichtswater - Aluinsteen - Bloedstelpend poeder - Nagellak
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 6
Middelen tegen Neusverkoudheid - Keelpijn - Kiespijn - Tandpasta - Antiseptische inhaleervloeistof - Mondwater - Mondpoeder - Mond-desinfecteermiddel
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 7
Middelen tegen Voetpijn - Zweetvoeten - Hooikoorts - Netelroos - Migraine - Brandwonden - Aambeien - Wratten - Spierpijn - Borst-insmeerzalf - Liniment - Paraffineolie-emulsie - Karlsbad-zout - Antisepticum (welriekend) - Desinfecteermiddel (type lysol) - Antiseptische gelei voor vrouwen - Antiseptische vagina-gelei - Vlugzout - Mentholstift - Kunstmatige vaseline
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 8
Pine-oil desinfecteermiddel - Zinkputten-ontsmettingsmiddel - Lucht-ontsmettingsmiddel voor schouwburgen, enz. - Droge luchtreiniger - Reukkaarsjes - Sproeimiddel tegen vliegen - Mottenmiddel - Knaagdiergif - Verdelgingsmiddel voor ratten (niet giftig) - Muizengif - Middelen tegen Schietmotten - Wandluizen - Kakkerlakken - Vliegenlijm
uit Mengen & Roeren deel 2:
Geschiedenis en ontwikkeling - Middel tegen koude voeten - Middel tegen wintervoeten - Poeder tegen zweetvoeten - Crême tegen zweetvoeten - Eksteroogen-collodium - Shampoo zonder zeep - Nagelhuid-water - Afschmink-zalf - Badzout - Badessence - Toiletwater met zwavel - Haarwater met zwavel - Haarwater tegen schubben - Zure huidcrême
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 10
Rouge-crême - Melkzuur-haarwater - Vaste Eau de Cologne - Ontharingsmiddel - Haarpommade met zwavel tegen schubben - Caoutchoucpleister - Exteroogen-pleister - Gezichtswater met kamfer - Parfum Fougère - Bruine badcrême - Haarfixeercrême - Poudre liquide, wit - Poudre liquide, Rose Chair - Ontharingsmiddel - Brandzalf - Fard gras Rose Chair - Fard gras Rouge Brunette - Rouge Doré - Fard indëlébile - Dennenaalden-extract - Brandzalf - Matte huidcrême - Zuur huidpoeder - Strooipoeder voor kinderen - Teer-zwavelpoeder - Zonnebrand-poeder - Trigamine-huidcrême - Haarfixatief - Petroleum-haarwater - Sportparfum - Huidcrême met methylcellulose - Strooipoeder
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 11
Massagecrême - Kinderpoeder - Caseïnezalf - Vet tegen doorgeloopen voeten - Zure tandpasta - Bleekoplossing voor de tanden - Zuur mondwater - Kliswortelolie - Haarwater met cholesterine - IJshaarwater - Voedende huidcrême - Boroglycerine-lanoline - Lanoline-cacaoboter-crême - Huidcrême met ivoriet - Wenbrauwenstiften - Kamillen-haarwater - Kruiden-haarwater - Haarwater voor vet haar - Huidolie - Lippenzalf - Lippenstift - Droge huidcrême - Vette huidcrême - Vloeibare crême - Haarwater - Haarolie - Brillantine - Hiengfong-essence - Wasaroma-olie - Honingaroma-olie - Jood-zwavel-huidcrême
Schoonheidsmiddelen en Drogerijen 12
Middel tegen verrotte kiezen - Kiespijndruppels - Sproeimiddel tegen verkoudheid - Eucalyptus-bonbons - Bonbons tegen heeschheid - Sigaren-arome - Huidverjongingsmiddel - Kamferpommade - Tandpasta - Middel tegen springende handen - Lippenstiften - Maiklokjes-parfum - Lotions - Hamamelisgeest - Oranjebloesemwater - Rozenbloesemwater - Shampoo, zonder zeep - Bismuth-crême - Bleekende crême - Kruschen-Salts - Zwavelzalf tegen onreine huid - Zonnebrandolie - Zonnebrand-emulsie - Athmapapier - Asthmakaarsjes - Choleradruppels - Berkensap - Komkommersap - Knoflooksap - Gele wortelsap - Mierikswortel-essence - Pepermuntkruid - Saliekruid - Weegbree - Jeneverbessen - Paardestaart - Uiensap - Alsemsap - Selderij - Ramenassap - Peterseliesap - Paardebloem - Klein hoefblad - Vogelkers - Brandnetel - Waterkers - Hertshooi - Duizendkruid

De inleiding is van belang voor het gehele boek, sla deze dus niet over
Inleiding

Belangrijk

Voorkom ongelukken!
Gevaarlijk vergiftige stoffen worden bij het recept aangegeven. Men mag echter nooit vergeten dat alle chemicaliën relatief gevaarlijk zijn. Na het werken met chemicaliën moet men dus in ieder geval de handen wasschen, gedurende het werk mag men met de handen niet aan de oogen komen. Bij het werken met brandbare vloeistoffen mag volstrekt geen vuur in het vertrek aanwezig zijn.

Aanvulling door vindikhier.nl
Beslist lezen!

Op deze website geven wij de oorspronkelijke tekst weer van het boek 'mengen en roeren, verschenen in 1936. Lees vooral de inleiding met onderwerpen als verwarmen (boven waterbad, ofwel au bain-marie) en andere veiligheidszaken. Gebruik beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbril bij het werken met gevaarlijke stoffen.
Sommige recepten of in recepten vermelde stoffen zijn wellicht in onbruik geraakt, niet meer verkrijgbaar, niet meer toegestaan of zelfs ronduit gevaarlijk.
Denk daarbij aan bijvoorbeeld asbest. Maar ook aan gevaarlijke stoffen als arsenicum en strychnine. Ga dus geen recepten namaken zonder kennis van zaken of met gevaarlijke of verboden stoffen. Met andere woorden:

'DON'T TRY THIS AT HOME'

Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met deze stoffen of van het opvolgen van de recepten in dit boek. Ons motto is slechts: Laat oude kennis niet verloren gaan.



'Enjoy Life'


disclaimer | mixandstir.com | w3schools | GFDL | GoodFon.com | pixabay | pexels |pinterest | pxhere.com | unsplash.com
copyright © 2013 -
vindikhier.nl - all rights reserved
under construction