mengen-en-roeren-2

Polijstmiddel, Slijpmiddel, Kachelglans, Meubelwas, Koperpoets, Boenwas, Autowas, Reinigingsmiddelen, Vloerolie en meer ...


Alles over Polijst- en Slijpmiddelen

De eerste gebruiksvoorwerpen en wapenen, die uit de zo moeilijk te bewerken steensoorten vervaardigd waren, werden meestal in een betrekkelijk ruwe vorm gelaten. Pas toen de oermens het afscheiden van metalen uit ertsen ontdekt had en hij door zijn verkregen hogere beschaving ook hogere eisen aan zijn gebruiksvoorwerpen in het algemeen stelde, was het mogelijk deze metalen voorwerpen ook fijn af te werken. Het glad maken en het polijsten maakte het nu mogelijk deze metalen voorwerpen een zeer fraai en aangenaam uiterlijk te geven.

Op het stenen tijdperk volgde eerst de tijd van het brons en hierna die van het ijzer. Waarschijnlijk ligt in een aantal landen hiertussen de tijd van het zuivere koper. Men heeft bij opgravingen in Babylon voorwerpen van zuiver koper gevonden. Men verstond in die tijd de kunst het koper zo hard te maken, dat men er steen mee bewerken kon, getuige de fraaie inscripties in het hardste steen. Naast het koper kende men in die tijd ook zilver en goud, waarbij zilver het meest zeldzaam was, daar men goud bijvoorbeeld voor de bouwwerken toepaste. Terwijl men later het tin en ook het brons leerde kennen en de Romeinen bijvoorbeeld ook het lood zeer goed wisten te bereiden en te bewerken, was zink onbekend. Toch bestonden de Romeinse munten vaak uit een legering met 25 % zink.

In de Middeleeuwen voerden de alchimisten de metaalbewerking reeds zeer hoog op en meenden onedele metalen in edele om te kunnen letten. Terwijl dit met de toen bekende hulpmiddelen natuurlijk niet mogelijk was, hadden de talloze proeven toch succes. Men vond een groot aantal legeringen, die later toen de industrie zich meer en meer ging ontwikkelen, een zeer grote rol zouden spelen. Op het ogenblik is het aantal bekende en toegepaste legeringen zo ontzaglijk groot, dat het bijna onmogelijk is ze alle te beschrijven. Vooral de legeringen van ijzer met metalen als nikkel, chroom en mangaan en hiernaast de lichte legeeringen van aluminium en magnesium met andere metalen, worden van steeds meer belang. In Amerika spreekt men zelfs reeds van een aluminium-magnesium-tijdperk.

HEBBEN
De metalen onderscheiden zich van alle andere natuurstoffen door hun metaalachtige glans, en het zijn de zogenaamde edele metalen, die deze glans ook zonder bescherming aan de lucht behouden. De onedele metalen echter worden onder de invloed van vocht en koolzuur door de zuurstof in de lucht geoxydeerd, ze lopen aan en roesten. Een typisch voorbeeld is ijzer. Bepaalde metalen en legeringen vormen bij dit roesten lagen, die dan verder niet meer aangetast worden, zo bijvoorbeeld bij brons, het bekende patina. Verder vormt aluminium een uiterst dun samenhangend laagje oxyde waardoor het verder oxyderen van het metaal verhinderd wordt.

Het doel van alle oppervlaktebehandelingen van metalen is nu het zuivere metaaloppervlak tegen oxydatie te beschermen. Daar men uit de ervaring geleerd had, dat een absoluut glad en effen oppervlak het minst aangetast wordt, trachtte men reeds zeer vroeg ook andere stoffen door een oppervlaktebehandeling tegen het verweren te beschermen. Zo ontstonden de eerste verven en tenslotte slaagde men er in ook het oppervlak van hout en leer door afslijpen, polijsten en lakken geheel glad en poriënvrij te maken.

Terwijl men vroeger op de meest primitieve, natuurlijke slijpmiddelen aangewezen was, beschikt men tegenwoordig over een groot aantal kunstmatige slijp- en polijstmiddelen, die in iedere fijnheid en in iedere gewensten vorm vervaardigd worden. Zo kent men voor het droog slijpen snel draaiende slijpstenen, die uit een harde stof als carborundum van een bepaalde korrelgrootte bestaan, die dan met een bindmiddel tot een vast geheel gebonden worden. Als bindmiddel gebruikt men tegenwoordig dikwijls kunsthars, andere stenen worden keramisch gebonden, dus gebrand. De onregelmatige natuurlijke puimsteen is vervangen door een kunstmatigen puimsteen, die uit gemalen en gezeefd puimsteenpoeder bestaat, dat weer met een bindmiddel tot een steen geperst wordt. Met een dergelijk materiaal wordt het ontstaan van diepe krassen vermeden.

Voor het slijpen van hout en lak beschikt men over vele soorten schuur- en polijstpapier, waarbij het modernste nat gebruikt kan worden. Hierdoor is het mogelijk lakoppervlakken absoluut vlak en effen te slijpen, waardoor een oppervlak verkregen wordt dat veel op metaal gelijkt.

Door het juiste afslijpen en polijsten van onze gebruiksvoorwerpen verkrijgen ze het fraaie uiterlijk dat ook aan de hoogst gestelde eisen voldoet.

slijpmachine
Vintage slijpmachine met waterbak voor het zg. 'nat slijpen'

Polijstwas voor metaal

Stearinezuur 25 dl
Oliezuur 5 dl
Geraff. spindelolie 2-10 dl
Weense kalk 30 dl
Engels rood 38-30 dl

De kalk moet eerst met de spindelolie gemengd worden, hierna voegt men de andere bestanddelen toe.

Polijstwas voor lak

Montaanwas 7 dl
I.G.was O 18 dl
Ozokeriet 6 dl
Paraffine 50°/52° C 69 dl
1932-Lincoln

Ventielslijppasta

Zachte zeep 20 dl
Water 40 dl
Oliezuur 2 dl
Kwartsmeel 3 dl
Carborundum 17 dl

De zeep wordt in het warme water opgelost, in de zeepoplossing emulgeert men het oliezuur en voegt dan de slijpmiddelen toe.

Kachelglans

Ruwe montaanwas 5,0 dl
Paraffine 1,5 dl
Bijenwas 0,5 dl
Nigrosine 0,5 dl
Grafiet 40,0 dl
Roetzwart 2,5 dl
Lakbenzine 50,0 dl

De wassen worden met het nigrosine samengesmolten, het grafiet en het zwartsel worden met de lakbenzine op een verfmolen gemalen en hierna met de gesmolten was gemengd. De hoeveelheid oplosmiddel hangt van de soort grafiet af en moet dus eventueel gecorrigeerd worden.

Of:
Dextrine 1 dl
Heet water 45 dl
Nigrosine (in water oplosb.) 2 dl
Kernzeep 7 dl
Grafiet 43 dl
Zwartsel 2 dl

Eerst lost men de dextrine in het water op, hierna het nigrosine en de zeep. Met de oplossing worden het grafiet en het zwartsel aangeroerd en op een verfmolen fijn gemalen. De massa stolt bij het afkoelen en moet heet in dozen gegoten worden.

kolenkachel
HEBBEN

Kachelglans voor geëmailleerde kachels en haarden

-Vloeibaar:
I.G. was OP 7,0 dl
Colophonium 0,6 dl
Kernzeep 1,2 dl
Potas 1,4 dl
Water 89,8 dl
De bestanddeelen worden samen gekookt tot de emulsie gelijkmatig is.
-Half vloeibaar:
Carnaubawas 6 dl
Gebl. montaanwas 3 dl
Bijenwas 3 dl
Colophonium 1 dl
Kernzeep 1 dl
Potas 1 dl
Water 45 dl
Oplosmiddel, bv. zware
 benzine 40 dl
De eerste 7 bestanddelen worden samen gekookt tot men een gelijkmatige emulsie verkregen heeft. Hierna voegt men het oplosmiddel toe en roert de massa tot ze afgekoeld is.
oude-houtkachel

Meubelwas

Rilaanwas 8 dl
Bijenwas 5 dl
Paraffine 50°/52° C 14 dl
Lijnolie 3 dl
Oplosmiddel 70 dl

Koperpoetsmiddel

Natriumbisulfaat 30 dl
Calciumsulfaat (gips) 10 dl
Kaoline 20 dl
Kwartspoeder 40 dl

Men voegt zoveel water toe tot de massa in tabletvorm geperst kan worden.

antieke-scheepslamp-toplicht
Antieke koperen scheepslamp (toplicht)

Boenwas

Rilaanwas 7 dl
Ozokeriet 65° C 10 dl
Paraffine 50°/52° C 13 dl
Terpentijnolie 5 dl
Dekaline 65 dl

Vloeibare boenwas

Rilaanwas 4 dl
Paraffine 7 dl
Lakbenzine 89 dl

Autowas

Rilaanwas 17 dl
Ozokeriet 3 dl
Paraffine 5 dl
Terpentijnolie 75 dl
Oldtimer-poetsen
Zelf je automobiel polijsten

Flatting pasta

Rundvet 20 dl
Harde zeep 30 dl
Paraffine 18 dl
Water 20 dl
Was 8 dl
Terpentijnolie 20 dl
Tripel 60 dl

Het vet en de wassen worden in de terpentijnolie opgelost, de zeep wordt in het water opgelost en hierna emulgeert men de beide oplossingen. Tenslotte mengt men de tripel met de emulsie.

Weense kalk-compositie

Stearinezuur 50 dl
Rundvet 20 dl
Weense kalk 200 dl
Lithopone 5 dl

Reinigingsmiddel voor vensterruiten

Krijtwit dl
Tripel dl
Zeeppoeder dl
Het poeder wordt vóór het gebruik met water tot een dunne brij aangeroerd.
 Of:
Krijtwit 20 dl
Tripel 5 dl
Vóór het gebruik met spiritus aanroeren.
venster reinigen

Kachelglans

Ongereinigde montaanwas 5,0 dl
Colophonium 1,5 dl
Paraffine 40-42° C 1,5 dl
Grafiet 56,0 dl
Zwartsel 24,0 dl
Nigrosine BB 10,0 dl
Potas 3,0 dl
Water 200,0 dl

Autowas

Gebleekte montaanwas 10 dl
Ceresine 60-62° C 6 dl
Paraffine 50-52° C 12 dl
Terpentijnolie 22 dl
Lakbenzine 50 dl
citroen-traction-avant-coupe

Polijstpasta voor chroom

Ongereinigde montaanwas 25 dl
Montaanwas A (gebleekte) 5 dl
Chroomoxyde 70 dl
Oplosmiddel 50-150 dl

De wassen worden bij zo laag mogelijke temperatuur samengesmolten. Hierna verdunt men met het oplosmiddel, waarvoor men de gewone zware benzine kan nemen, die men voor het verdunnen van lakken gebruikt. Het chroomoxyde wordt nu goed met deze wasoplossing gemengd.

classic-car-chroom

Boenwas

Gebleekte montaanwas 12 dl
Montaanwas Nova 5 dl
Ceresine 58°/60° C. 6 dl
Terpentijnolie 77 dl
Ceresoranje 0,02 dl
 of:
Gebleekte montaanwas 8 dl
Montaanwas Nova 3 dl
Gele paraffine 48°/50° C. 19 dl
Terpentijnolie 70 dl
Ceresoranje 0,02 dl
Bruynzeel-Zuivere-Boenwas

Vloerolie

Spindelolie 97 dl
Montaanwas 3 dl

Wasbeits

Gebleekte montaanwas 4 dl
Paraffine 50/52 C. 6 dl
Harde zeep 1 dl
Water 68 dl
Spiritus 96% 20 dl
Sterke ammoniak 1 dl

De beits wordt met Kasselse aarde, extract hiervan of met in water oplosbare anilinekleurstoffen gekleurd.

quick-wasbeits

Scheerriempasta

Rundvet 25 dl
Caput mortuum 75 dl

Het vet wordt gesmolten en heet met het fijne ijzeroxyde gemengd. Men maalt de pasta op een verfmolen fijn.

Wanneer men de pasta in tubes wil vullen, moet men een minder hard bindmiddel nemen, bijvoorbeeld:

Vaseline 82 dl
Polijstrood 18 dl
scheerriem
Scheerriem (leder/canvas) voor het onderhouden van het scheermes.

Aluminium-poetsmiddel

Tylose SL 25 2 dl
Kokend water 30 dl
Geslibd krijtwit 30 dl
Koud water 30 dl
Conserveermiddel 0,1 dl

De tylose wordt met het kokende water overgoten, waarna men het een nacht laat staan. Hierna wordt het krijt toegevoegd en met het koude water verdund.

Metaal-polijstmiddel

Oliezuur 5 dl
Natriumhydroxyde 1 dl
Water 4 dl
Pine-oil 10 dl
Tripel 10 dl

Poetsmiddel voor vensterruiten

Tylose SL 25 20 dl
Kokend water 300 dl
Zeephout 20 dl
Water 409 dl
Geslibd krijtwit 200 dl
Engels rood 50 dl
Salicylzuur 1 dl

De tylose wordt met het kokende water overgoten, waarna men het mengsel een nacht laat staan. Het zeephout wordt met het water opgekookt en gefiltreerd. Tenslotte: mengt men alle bestanddeelen.

Vloeibare boenwas

I.G.-was O 1 dl
I.G.-was B.J. 1 dl
Bijenwas 4 dl
Ozokeriet Smpt. 74°/76° C 2 dl
Paraffine 4 dl
White spirit 80 dl
Ammoniak s.g. 0,91 8 dl

De wassen worden voorzichtig samengesmolten en hierna met het oplosmiddel verdund. De oplossing laat men afkoelen en wanneer ze juist nog geheel doorschijnend is, voegt men de ammoniak toe, juist zoveel als nodig is om de boenwas voldoende vloeibaar te houden. In plaats van deze 15-pcts ammoniak kan men ook een 9-pcts natronloog nemen.

LEUK OF HANDIG

Hfst.5 - Polijst- en Slijpmiddelen
uit mengen & Roeren deel 1:
Polijst- en Slijpmiddelen 1
Autopolitoer - Meubelpolitoer
Polijst- en Slijpmiddelen 2
Meubelglansolie - Vloeibare boenwas - Balzaal-vloerwas - Witte boenwas - Harde boenwas - Wasolie - Glaspolijstmiddel - Lederpolitoer - Ledervet - Militairleder-was - Linoleumwas
Polijst- en Slijpmiddelen 3
Metaal-polijstmiddelen - Aluminium-polijstpasta - Zilver-polijstpasta - Messing-polijstpasta - Kachelglans - Polijstwas - Polijstrood - Juweliers-polijstpoeder - Polijstdoek - Polijstpasta - Tripelpolijstpasta - Polijstvet - Nikkel-polijstmiddel - Oliepolijstmiddel - Vloerolie - Stofbindende olie - Amarilpasta - Amarilvet - Scheermessen-slijppasta - Carborundum-suspensie - Weense kalkpasta
uit mengen & Roeren deel 2:
Over polijst- en slijpmiddelen - Polijstwas voor metaal - Polijstwas voor lak - Ventielslijppasta - Kachelglans - Meubelwas - Koperpoetsmiddel - Boenwas - Vloeibare boenwas - Autowas - Flatting pasta - Weensche kalk-compositie - Reinigingsmiddel voor vensterruiten - Polijstpasta voor chroom - Vloerolie - Wasbeits - Scheerriempasta - Aluminium-poetsmiddel - Metaal-polijstmiddel - Poetsmiddel voor vensterruiten

De inleiding is van belang voor het gehele boek, sla deze dus niet over
Inleiding

Belangrijk

Voorkom ongelukken!
Gevaarlijk vergiftige stoffen worden bij het recept aangegeven. Men mag echter nooit vergeten dat alle chemicaliën relatief gevaarlijk zijn. Na het werken met chemicaliën moet men dus in ieder geval de handen wasschen, gedurende het werk mag men met de handen niet aan de oogen komen. Bij het werken met brandbare vloeistoffen mag volstrekt geen vuur in het vertrek aanwezig zijn.

Aanvulling door vindikhier.nl
Beslist lezen!

Op deze website geven wij de oorspronkelijke tekst weer van het boek 'mengen en roeren, verschenen in 1936. Lees vooral de inleiding met onderwerpen als verwarmen (boven waterbad, ofwel au bain-marie) en andere veiligheidszaken. Gebruik beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbril bij het werken met gevaarlijke stoffen.
Sommige recepten of in recepten vermelde stoffen zijn wellicht in onbruik geraakt, niet meer verkrijgbaar, niet meer toegestaan of zelfs ronduit gevaarlijk.
Denk daarbij aan bijvoorbeeld asbest. Maar ook aan gevaarlijke stoffen als arsenicum en strychnine. Ga dus geen recepten namaken zonder kennis van zaken of met gevaarlijke of verboden stoffen. Met andere woorden:

'DON'T TRY THIS AT HOME'

Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met deze stoffen of van het opvolgen van de recepten in dit boek. Ons motto is slechts: Laat oude kennis niet verloren gaan.




'Enjoy Life'


disclaimer | mixandstir.com | w3schools | GFDL | GoodFon.com | pixabay | pexels |pinterest | pxhere.com | unsplash.com
copyright © 2013 -
vindikhier.nl - all rights reserved
under construction