techniek en Dhz
mengen en roeren
Wees voorzichtig met chemische stoffen. Lees!

Metalen kleuren, beschermen en ontroesten

vintage-car

Kleuren van metalen

Het resultaat hangt voor een groot deel van de voorbereiding af. De metalen moeten zuiver schoon zijn, goed gepolijst en vetvrij. Men poetst met roterende borstels van zilver of messing en met lappenschijven. Soms kan men zeer fraaie resultaten bereiken door het metaal voor het kleuren met de zandstraal te behandelen, soms ook na het kleuren.

In het algemeen kleurt men metalen door ze oppervlakkig in oxyden of in sulfiden om te zetten.

Aluminium zwart kleuren

Water 1000
dl
Natriumhydroxyde 125
dl
Keukenzout 30
dl
Men dompelt het aluminium gedurende een kwartier in de bijna kokende oplossing, spoelt goed met schoon water af en dompelt dan in het volgende bad:
Zoutzuur 1000
dl
Ferrosulfaat 125
dl
Arsenicum 100
dl
Water 1000
dl
Het aluminium blijft in dit bad slechts enige seconden. Hierna met heet water goed afwassen.

Etsen van aluminiumreflectoren

Water van 45℃ 930
dl
Fluorwaterstofzuur (48%) 70
dl
Afwassen en nabeitsen met salpeterzuur 1 : 1.
HEBBEN

Tin zwart kleuren

Het tin wordt eerst in een kokende oplossing van kaliumhydroxyde goed ontvet en dan na het afspoelen in heet water onmiddellijk in het volgende bad gedompeld:
Heet water 1000
dl
Antimoonchloride 45
dl
Koperchloride 90
dl
Laat het voorwerp zolang in het bad tot het de gewenste kleur gekregen heeft en spoel dan goed in heet water af.

Vertinnen van schroeven

Aluminiumsulfaat 15
dl
Zuur kaliumtartraat 15
dl
Tinzout 4
dl
Water 1000
dl
Men doet de oplossing in een pan van zink en kookt de schroeven drie kwartier. Het bad moet voor iedere portie schroeven opnieuw aangezet worden. De glans kan verhoogd worden door de vertinde schroeven in een rolvat met hardhoutzaagsel na te polijsten.

Zilver zwart kleuren

Kalium-, natrium-, ammonium- of calciumsulfide in ½- tot 1-pcts oplossing. Men dompelt het zilver in de hete oplossing.
Met een lappenschijf kan men de verhoogde delen van grijs tot geheel blank poetsen.
zwarte-trouwringen

Koper kleuren

Bruin:
Kaliumchloraat 8
dl
Kopersulfaat 30
dl
Water 1000
dl
De oplossing moet heet zijn. Nat met een krasborstel bewerken. Indien de kleur ongelijkmatig is, dan herhalen en droog borstelen.
Donker-roodbruin:
Kopersulfaat 30
dl
Nikkelsulfaat 15
dl
Kaliumchloraat 8
dl
Water 1000
dl
Brons, chocoladebruin en zwart:
Kaliumsulfide 10
dl
Water 1000
dl
Hoe langer het koper met de oplossing in aanraking blijft, hoe donkerder wordt de kleur, ten slotte zwart.
Andere tinten:
Geel bariumoxyde 12
dl
Water 1000
dl
Geel bariumsulfide 8
dl
Calciumsulfide 4
dl
Water 1000
dl
Oranje antimoonsulfide 8
dl
Natriumhydroxyde 15
dl
Water 1000
dl
Kopersulfaat 90
dl
Azijnzuur 30
dl
Natriumhydroxyde 30
dl
Water 1000
dl
Kopersulfaat 30
dl
Koperacetaat 15
dl
Kaliumchloride 45
dl
Water 1000
dl
Kopersulfaat 60
dl
Kaliumpermanganaat 8
dl
Water 1000
dl

Messing rood kleuren

Kopercyanide 22
dl
Zinkcyanide 4
dl
Natriumcyanide 34
dl
Natriumcarbonaat 8
dl
Kaliumnatriumtartraat 15
dl
Water 1000
dl
Men hangt het voorwerp als kathode in deze oplossing, electrolyseert bij 40℃ met een stroomsterkte van 0,6 A per vierkante decimeter met zuiver koper als anode.
Men laat een voldoend dikke laag ontstaan, die met zuur gebeitst kan worden.
wierookbrander-rood-messing
Wierrookbrander in rood messing

Antiek groen op koper

Kopernitraat 125
dl
Salpeterzuur 30
dl
Water 1000
dl
De naphta wordt op 80℃ verwarmd en dan lost men hierin het aluminiumstearaat op. Nadat alles goed opgelost is voegt men onder goed roeren de ijsazijn toe. Men verkrijgt een heldere dikvloeibare oplossing.
Men sprenkelt de oplossing voorzichtig op het te voren nat gemaakte voorwerp.

Antiek groen op messing

Natriumthiosulfaat 60
dl
Loodacetaat, nikkelsulfaat,


 ijzernitraat of ijzerchloride 15-60
dl
Water 1000
dl

Natriumbisulfiet 30
dl
Loodacetaat 12
dl
Water 1000
dl

Kopersulfaat 15
dl
IJzersulfaat 15
dl
Ammoniumcarbonaat 15
dl
Water 1000
dl
hanglamp-industrieel-groen-koper
Vintage industriële hanglamp, groen koper

Messing zwart kleuren

methode 1:
Kopercarbonaat 750
dl
Ammoniak 150
dl
Water zoveel als nodig.
methode 2:
Een verzadigde oplossing van koperacetaat wordt met zoveel ammoniumcarbonaat gemengd tot het messing bij gewone temperatuur in de oplossing spoedig zwart wordt. De oplossing moet heet gebruikt worden. Na het kleuren moet het metaal gelakt worden.
methode 3:
Men verzadigt ammoniak met kopercarbonaat. De oplossing moet heet gebruikt worden. Na het kleuren moet het metaal gelakt worden.
methode 4:
Natriumthiosulfaat 60
dl
Loodacetaat 30
dl
Water 1000
dl
De oplossing moet heet gebruikt worden. Na het kleuren moet het metaal gelakt worden.

Koper en messing blauw kleuren

Selenigzuur 6
dl
Kopersulfaat 12
dl
Salpeterzuur 2
dl
Water 1000
dl

Koper zwart beitsen

Natronloog 10 % 1000
dl
Kaliumpersulfaat 10
dl

De loog wordt tot koken gebracht en tegelijk met het indopen van de te beitsen voorwerpen voegt men aan het bad het kaliumpersulfaat toe. Zodra de zuurstofontwikkeling ophoudt moet men een nieuwe hoeveelheid kaliumpersulfaat toevoegen.

Voor geel koper en aluminiumbrons neemt men de loog 10-pcts, voor rood koper en andere koperlegeeringen neemt men de loog slechts 5-pcts.

Zink kleuren

Daar de verbindingen van zink bijna alle wit of kleurloos zijn, moet men een ander metaal of electrolytisch, of chemisch opbrengen. Door het zink eerst te verkoperen kan men het dan verder als koper kleuren.
Glanzend zwart
Nikkelammoniumsulfaat 60
dl
Zinksulfaat 8
dl
Natriumsulfocyanaat 15
dl
Water 1000
dl
Het zink maakt men tot kathode.
 of:
5 sec dompelen in:
Natriumhydroxyde 30
dl
Wit antimoontrioxyde 4
dl
Water 1000
dl
De oplossing wordt tot 70℃ verwarmd.
 of:
30 sec dompelen in:
Nikkelsulfaat 75
dl
Natriumsulfaat 110
dl
Ammoniumchloride 12
dl
Boorzuur 15
dl
Water 1000
dl

Met behulp van deze oplossingen kan men verschillende tinten verkrijgen. Men moet de voorwerpen nalakken of oliën. Buitenshuis zijn de kleuren niet duurzaam.

gepatineerd-zink

De winkel van ons allemaal

Staal blauw-zwart kleuren

methode 1
Het voorwerp wordt gedurende 2-3 min in gesmolten natriumnitraat gedompeld, bij 370° tot 425℃. Men laat iets afkoelen, wast in heet water en vet in met smeerolie of met lijnolie.
methode 2
Kopersulfaat 3
dl
IJzerchloride 90
dl
Zoutzuur 24
dl
Water 1000
dl
Men laat de voorwerpen enige uren in de oplossing, laat dan 2-3 uur drogen en dompelt de voorwerpen opnieuw een kwartier in de oplossing. Hierna laat men 10 uren drogen, plaatst ze een half uur in kokend water, droogt en vet met olie in.
blauwstaal

IJzer en staal zwart kleuren

Selenigzuur 6-10
dl
Kopersulfaat 10
dl
Water 1000
dl
Salpeterzuur 4-6
dl
Het selenigzuur en het kopersulfaat worden eerst apart in de helft van het water opgelost, hierna mengt men de beide oplossingen en voegt het salpeterzuur toe. Door de ijzeren voorwerpen slechts korte tijd in de oplossing te dompelen, kan men ze van geel over rose tot violet en blauw kleuren.
HEBBEN

IJzer kleuren

Zwart:
Bismuthchloride 20
dl
Sublimaat 40
dl
Koperchloride 20
dl
Zoutzuur 120
dl
Alcohol 100
dl
Water 1000
dl

 of:
Kopernitraatopl. 10% 700
dl
Alcohol 300
dl

 of:
Sublimaat 50
dl
Ammoniumchloride 50
dl
Water 1000
dl
Bruin:
Alcohol 45
dl
IJzerchloride-oplossing 45
dl
Sublimaat 45
dl
Salpeterspiritus (nitriet in


 alcohol) 45
dl
Kopersulfaat 30
dl
Salpeterzuur 22
dl
Water 1000
dl

 of:
Salpeterzuur 70
dl
Alcohol 140
dl
Kopersulfaat 280
dl
IJzervijlsel 10
dl
Water 1000
dl
Blauw:
IJzerchloride 400
dl
Antimoonchloride 400
dl
Galluszuur 200
dl
Water 1000
dl
Brons:
Mangaannitraatopl. 10% 700
dl
Water 300
dl
Het ijzer wordt met behulp van een lapje met de oplossing ingesmeerd. Hierna laat men het enige uren drogen, verwijdert de roest en wrijft opnieuw in. De bewerking herhaalt men tot de gewenste kleur verkregen is.

IJzer kan men ook kleuren door het in gesmolten natriumnitraat of een mengsel van natrium- en kaliumnitraat te dompelen. Men kan aan de smelt ook nog bruinsteenpoeder toevoegen.

Verder laat men vooral in instrumenten het ijzer of staal blauw aanlopen. Hiertoe wordt het aan de lucht tot 320℃ verhit.

cortenstaal
Cortenstaal, een metaallegering bestaande uit ijzer waaraan koper, fosfor, silicium, nikkel en chroom zijn toegevoegd.

De winkel van ons allemaal
Roest!

Over roest, ontroesten en anti-roest

roest op auto

IJzer beschermen tegen roest

Voorwerpen die niet aangepakt worden en bijvoorbeeld ijzeren voorwerpen die over zee verzonden worden, vet men in met een oplossing van lanoline in nafta, bijvoorbeeld 1 : 1 of 1 : 2.

De voorwerpen worden eerst met de zandstraal of door afbeitsen in zuur goed schoon gemaakt en dan in het volgende bad verzinkt:
Natriumcyanide 4
dl
Zinkferrocyanide 5
dl
Natriumhydroxyde 4
dl
Sublimaat een weinig
Water 130
dl

De stroomsterkte bedraagt 2,5 A per vierkante decimeter, spanning 5 V en zink-anoden die 0,5 % kwikzilver bevatten.

Hierna worden de voorwerpen gewassen en in de volgende oplossing gedompeld:
Nikkelchloride 30
dl
Ammoniumchloride 40
dl
Natriumsulfocyanide 15
dl
Zinkchloride 4
dl
Water 1000
dl
De voorwerpen worden nu zwart en worden hierna gelakt of geolied.
Kleine voorwerpen kan men in de volgende oplossing dompelen:
Ferrochloride 2
dl
Sublimaat 2
dl
Water 96
dl
Men laat drogen, verwarmt tot 100℃ en dompelt in kokend water.

De beste methode om ijzer roestvrij te houden is het te bedekken met een laagje fosfaat. Bij deze methode, die van verschillende zijden gepatenteerd is, kookt men de voorwerpen met een oplossing die fosforzuur, ijzerfosfaat en mangaanfosfaat bevat.

Vet tegen het roesten van metaal

Neutrale petroleumgrease 100
dl
Zinkchromaatpoeder 3
dl
Ruwe pyridine 1
dl
Het mengsel wordt op een verfmolen fijngemalen.
Eveneens het volgende mengsel:
Lanoline 50
dl
White spirit 50-200
dl

Roest verwijderen

Orthofosforzuur 35
dl
Water 30
dl
Ethylmethylketon 10
dl
Glycolethylether 25
dl
 of:
Stannichloride 100
dl
Wijnsteenzuur 2
dl
Water 4000
dl

Ontroesten van ijzer

Spindelolie 65
dl
Paraffine 15
dl
Puimsteenpoeder 20
dl
Het verroeste ijzer wordt met deze zalf, of met een oplossing hiervan in petroleum, ingewreven; na enige tijd kan men de roest mechanisch gemakkelijk verwijderen.
Onderstaand middel werkt reducerend op de roest
Tinchloruur 10
dl
Sublimaat (gif) 2
dl
Water 1000
dl
Eveneens het volgende mengsel:
Natronloog 5% 100
dl
Zinkstof 10
dl
ontroesten

Aluminium tegen corrosie beschermen

Chloorwater met 0.5% waterglas
 of
Broomwater met 5% natronwaterglas.

De nieuwere methoden, het bedekken met een oxydelaag door middel van een electrische stroom in oxaalzuur- of chroomzuuroplossingen, zijn alle nog gepatenteerd (1938).

Corrosie van magnesium

De legeringen van magnesium worden door water niet aangetast wanneer men in het water 1 % kaliumbichromaat oplost.
cola-roestverwijderaar
Cola werkt ook als roestverwijderaar

Patina

In de loop der jaren, dikwijls eeuwen, ontstaat op het oppervlak van brons en bronsachtige legeringen een donkergroene laag, die algemeen als patina bekend is. Deze laag ontstaat onder invloed van koolzuur en vocht en beschermt het er onder liggende metaal tegen verdere aantasting door oxydatie.

Reeds Plinius noemt stoffen, waarmede men het ontstaan van dit patina kan versnellen. Men werkte òf met olie en zalf òf met een vloeistof, die uit groenspaan, aluin, urine en plantenlijm bestond. Verder voegde men hars en etherische olie toe, uiensap en waswater van schapenwol.

Voor het kleuren van metalen is het absoluut noodzakelijk het oppervlak geheel schoon te maken. Het wordt afgewassen met loog of oplosmiddelen, met messingborstels schoon gemaakt en dikwijls met zuur schoongebeitst. Na het reinigen mogen de werkstukken niet meer met de handen, doch alleen met tangen aangepakt worden.

patina

De winkel van ons allemaal

 
Op deze website zijn delen van de boeken: Mengen en Roeren uit de jaren 30 opgenomen met een schat aan informatie.
Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde
stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met chemische stoffen of van het opvolgen van recepten op deze website.
Wees voorzichtig met chemische stoffen. Lees!
copyright © 2024 -
vindikhier.nl - all rights reserved