keukentechnieken

Natuurlijke oliën & vetten

olieen-en-vetten
Olijfolie

Van bakken en braden tot dressing

Natuurlijke oliën en vetten zijn onmisbaar in de keuken. Veel daarvan zijn gezond en lekker, mits op de juiste manier gebruikt. Een aantal vaak en minder vaak gebruikte oliën en vetten vind je op deze pagina met daarbij het rookpunt. Een olie of vet kan bedoelt zijn om te smeren, te bakken, te frituren of te braden. Maar ook voor dressings en baksels zoals cakes, taarten en brood zijn oliën en vetten niet weg te denken.

Garaffineerd of puur?

Goed om te weten!
Als je olie begint te walmen, is hij aan het verbranden. Dit geeft een vieze smaak en het is ook nog eens ongezond. Grofweg kun je stellen dat hoe zuiverder de olie is, hoe hoger het walm- of rookpunt. Geraffineerde ofwel gezuiverde produkten kunnen dan ook hogere temperaturen aan. Echter door het proces van raffineren worden veel goede eigenschappen van de natuurlijke basis ongedaan gemaakt. Een geraffineerde olie of vet gebruik je dus in om te bakken, te braden en te frituren.

Pure producten als roomboter, extra vierge olijfolie en lijnzaadolie zijn per definitie ongeschikt om in te bakken, frituren, braden en wokken vanwege het lage rookpunt. Ze worden onder andere gebruikt in dressings en als smaakmaker. Een uitzondering zijn kokosvet, arachideolie, sojaolie en zonnebloemolie. Deze kunnen wel hogere temperaturen aan.

Bewerkte produkten als margarines (vast en voeibaar) en halvarine zijn niet op deze pagina opgenomen.

Extra vierge olijfolie als dressing
Extra vierge olijfolie als dressing over de salade

Roomboter

Bestaat grotendeels uit afgeroomd melkvet (80-90%), uit room dus. Het bevat een beetje water en eventueel toegevoegd zout of ingrediënten als melkzuurbacteriën.

Boter is net als olijfolie niet erg geschikt om te bakken en braden. Bij hoge verhitting verbranden de melkeiwitten. Dat geeft niet alleen een slechte smaak maar het is ook nog eens ongezond. Geklaarde boter is wel geschikt voor bakken en braden.

Voordeel:
Puur natuur. Bevat van nature vitamine A en ook een beetje vitamine D en E.
Rookpunt:
±180℃
Gebruik:
Smeren, Baksels
Per definitie ongeschikt om in te bakken, frituren, braden en wokken
roomboter

Geklaarde boter (Ghee)

Het vet in gewone boter is goed bestand tegen hogere temperaturen, echter de eiwitten zijn dat niet. Eiwitten verbranden vrij snel en dat wil je echt niet binnen krijgen. De oplossing is eenvoudig: haal de eiwitten eruit en je hebt geklaarde boter.

Geklaarde boter is dus niets anders dan puur botervet. In India is het de gewoonste zaak van de wereld om boter te klaren. Het botervet wordt daar 'Ghee' genoemd. In ons land is het zowel onder de namen ghee als geklaarde boter te koop. Altijd al eens zelf geklaarde boter willen maken? Kijk hier hoe je dat doet.

Voordeel:
Puur botervet, geschikt voor hoge temperaturen zonder dat het verbrandt. Het spat niet, heeft de smaak van roomboter en is zelfs geschikt om in te frituren.
Rookpunt:
±250℃
Gebruik:
Bakken, braden en het bereiden van sauzen
ghee

Kokosolie

De beste kwaliteit is koud geperst (extra vierge) uit het gedroogde vruchtvlees van kokosnoten. Het bestaat voor ruim 80% uit meervoudig verzadigde vetzuren. Kokosolie is vloeibaar vloeibaar boven 24℃, daaronder neemt het een vaste vorm aan.

De geraffineerde versie kan hogere temperaturen aan en is daarmee zelfs geschikt voor frituren.

Voordeel:
Kokosvet is een stabiel vet dat je langere tijd kunt bewaren.
Rookpunt:
Ongeraffineerd ±177℃
Geraffineerd ±232℃
Gebruik:
Bakken, braden, baksels, frituren
kokosolie

Olijfolie (ongeraffineerd)

Zuurgraad
De zuurgraad van de olie bepaalt de kwaliteit. Daaraan kun je afleiden in welke mate de vetten zijn afgebroken in vetzuren. Enkelvoudig onverzadigde vetzuren verlagen je cholesterol. Olijfolie is dan ook een gezond alternatief voor veel andere vetten.
• Extra vierge olijfolie
Koudgeperste ongeraffineerde olie afkomstig van de eerste persing. De kleur is goudgroen en de smaak is peperachtig. De olie is onbehandeld en dus puur natuur. De olijven zijn alleen gemalen, geperst en gefilterd en dus niet verhit. De zuurgraad ligt onder de 0,8%.
Voordeel:
Bevat veel vitaminen en mineralen.
Rookpunt:
±160℃
Gebruik:
Dressings, Smaakmaker
• Vierge olijfolie
Ook een koudgeperste, ongeraffineerde zuivere olie. De persing is minder strikt gereguleerd dan bij extra vierge olijfolie. De smaak is minder vol als die van extra vierge olijfolie. De zuurgraad ligt onder de 3%.
Voordeel:
Bevat veel vitaminen en mineralen.
Rookpunt:
±170℃
Gebruik:
Dressings, Smaakmaker
olijfolie extra vierge.jpg

Olijfolie (geraffineerd)

Dit is een gezuiverde, vrijwel smakeloze, olie die geen antioxidanten meer bevat. Niet geschikt als smaakmaker, wel om in te bakken. Bestaat meestal uit een mengsel van vierge olijfolie en geraffineerde (gezuiverde) olijfolie.
Voordeel:
Heeft een iets hoger rookpunt dan ongeraffineerde olijfolie en daarom geschikt om groente, vis en vlees in te bakken. Frituren in olijfolie is geen aanrader omdat de olie dan te snel afbreekt.
Rookpunt:
±205℃
Gebruik:
Bakken
flessen -olijfolie

Zonnebloemolie

Dit is een veelzijdige neutrale olie, geperst uit zonnebloempitten.
Voordeel:
Bestaat voor ±60% uit onverzadigde vetten en is rijk aan omega-6 vetzuren en vitamine E.
Rookpunt:
Ongeraffineerd: ±107℃
Geraffineerd: ±232℃
Gebruik:
Bakken, braden, frituren, dressings
zonnebloemolie

Arachideolie (pindaolie)

Dit is een veelzijdige neutrale olie, geperst uit pinda's.
Voordeel:
Bevat veel omega 6-vetzuren, helaas erg weinig omega 3-vetzuren. Als je veel arachideolie gebruikt, eet dan ook voldoende omega 3-rijke producten, zoals vette vis, avocado of lijnzaad. Daarnaast bevat arachideolie vitamine B3, E en zink.<
Rookpunt:
Ongeraffineerd: ±160℃
Geraffineerd: ±232℃
Gebruik:
Bakken, frituren, dressings
arachideolie

De winkel van ons allemaal

Overzicht oliën en Vetten

← scroll → bij het lezen op klein scherm

Vet/olie Kwaliteit Rookpunt
Amandelolie
216℃
Arachideolie (pindaolie) Ongeraffineerd 160℃
Arachideolie (pindaolie) Geraffineerd 232℃
Avocadoolie
271℃
Boter
177℃
Druivenpitolie
216℃
Ghee (geklaarde boter)
252℃
Hazelnootolie
221℃
Hennepolie
165℃
Katoenzaadolie
216℃
Kokosolie Ongeraffineerd 177℃
Kokosolie Geraffineerd 232℃
Koolzaadolie Expellerpers 240℃
Koolzaadolie Hoog-oleïne 246℃
Koolzaadolie Geraffineerd 242℃
Macadamianootolie
199℃
Maisolie Ongeraffineerd 160℃
Maïsolie Geraffineerd 232℃
Olijfolie Extra Virgin 160℃
Olijfolie
(hoge kwaliteit, lage zuurgraad)
Extra Virgin 207℃
Olijfolie Virgin 216℃
Olijfolie Pomace 238℃
Olijfolie Extra Light 242℃
Reuzel
182℃
Rijstolie
255℃
Saffloerolie (distelolie) Ongeraffineerd 107℃
Saffloerolie (distelolie) Half geraffineerd 160℃
Saffloerolie (distelolie) Geraffineerd 232℃
Saffloerolie (distelolie)
266℃
Sesamolie Ongeraffineerd 177℃
Sesamolie
210℃
Sesamolie Half geraffineerd 232℃
Sojaolie Ongeraffineerd 160℃
Sojaolie Half geraffineerd 177℃
Sojaolie Geraffineerd 232℃
Theezaadolie
252℃
Vlaszaadolie Ongeraffineerd 107℃
Walnootolie Ongeraffineerd 160℃
Walnootolie Half geraffineerd 204℃
Zonnebloemolie Ongeraffineerd 107℃
Zonnebloemolie Half geraffineerd 232℃
Zonnebloemolie Hoog-oleïne Ongeraffineerd 160℃
Zonnebloemolie Hoog-oleïne Geraffineerd 232℃

bron: wikipedia (CC)
OLIJFOLIE & GADGETS

Bewaren van je olijfolie en andere oliën en vetten

Olie gaat in kwaliteit achteruit onder invloed van temperatuur, licht en lucht. Metalen en kunststoffen kunnen je olie aantasten. Bewaar je olie dan ook in een goed afsluitbare glazen fles en het liefst op een op een koele donkere plek.


'Enjoy Life'
[Terug naar Vis, ijs, pangerechten & technieken]


 
Op deze website zijn delen van de boeken: Mengen en Roeren uit de jaren 30 opgenomen met een schat aan informatie.
Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde
stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met chemische stoffen of van het opvolgen van recepten op deze website.
Wees voorzichtig met chemische stoffen. Lees!
copyright © 2024 -
vindikhier.nl - all rights reserved