Wees voorzichtig met chemische stoffen. Lees!

Polijst- & Slijpmiddelen

Tot glans brengen met polijstmiddelen en politoer

De meeste polijst- en politoermiddelen worden gebruikt om oppervlakken, die door het gebruik mat en onaanzienlijk geworden zijn, weer opnieuw tot glans te brengen. De meeste politoeren bevatten olie of was, soms in oplossing, soms als emulsie, dus fijn in water verdeeld. Sommige emulsies zijn zo weinig stabiel, dat men het preparaat voor het gebruik telkens moet schudden.

De politoeren die was bevatten, geven een glans die langer stand houdt; ze moeten echter goed uitgewreven worden. De oliepolitoeren ziin veel gemakkelijker tot glans te brengen; de glans gaat echter zeer vlug weer verloren. Bij alle preparaten voor dit doel mag men niet vergeten, dat een bepaald preparaat slechts voor een bepaald doel goed bruikbaar is. Universele preparaten bestaan niet.

Hiernaast bevatten de polijstmiddelen gewoonlijk een slijpmiddel, dus een harde scherpe stof, die men zo fijn gemalen heeft, dat er bij het polijsten geen krassen ontstaan. Voor het slijpen neemt men dezelfde stoffen, maar grover. De krassen die hierbij ontstaan, worden later bij het polijsten weer weggeslepen. Tussen polijsten en slijpen bestaat in principe dus geen verschil, alleen de fijnheid is anders. De slijpmiddelen worden op papier gelijmd tot het bekende schuurpapier, met een bindmiddel tot slijpstenen gevormd of met olie of emulsie tot een pasta aangeroerd.

Autopolitoer

*Recept no. 1.*
Paraffine-olie	20 dl
Ongekookte lijnolie	8 dl
Chinese houtolie	2 dl
Benzol	1 dl
Petroleum	1 dl

*Recept no. 2.*
Vollersaarde	120 dl
Porceleinaarde	90 dl
Petroleum	450 dl
Dunne smeerolie	500 dl
Turksch-roodolie	450 dl
Ammoniak 10%	120 dl
Formaldehyde 40%	120 dl
Water	1250 dl
Glycerine	300 dl

*Recept no. 3.*
Carnaubawas	9 dl
Bijenwas	4 dl
Ceresinewas	4 dl
Nafta	75 dl
Stearinezuur	7 dl
Tri-ethanolamine	2½ dl
Water	75 dl
Slijpmiddel	25 tot 60 dl

Het tri-ethanolamine en het stearinezuur worden met het water tot een gelijkmatige zeepoplossing gekookt.

De wassen worden hierna gesmolten en bij 85 tot 90℃ voegt men de nafta bij de was. Bij dezelfde temperatuur giet men de wasoplossing onder goed roeren bij de zeepoplossing. Men roert heftig tot een gladde gelijkmatige emulsie gevormd is en roert dan langzaam door tot de elmusie geheel afgekoeld is.

Als slijpmiddel kan men een stof toevoegen als bentoniet, die zich bij voorkeur met water verbindt. Deze stof voegt men dan aan de emulsie toe. Slijpmiddelen die de olie aantrekken moet men voor het emulgeren met de wasoplossing mengen. Het Bentoniet levert een pasta. Op de bovengenoemde hoeveelheid neemt men 25 dl Bentoniet. Een hoeveelheid van 60 dl tripel geeft een vloeibaar preparaat.

*Recept no. 4.*
Carnaubawas	30 dl
Glycowas	20 dl
Nafta	68 dl
Terpentijn	17 dl
Water	70 dl
Borax	10 dl

De wassen worden gesmolten en in de oplosmiddelen opgelost. De ongeveer 90℃ hete wasoplossing giet men nu langzaam onder goed roeren in de kokende boraxoplossing.

*Recept no. 5.*
Gele was	20 dl
Kwartsmeel (zeer fijn)	40 dl
Lakbenzine	40 dl
Zachte zeep	1 dl
Water	5 dl

De was wordt gesmolten, het slijppoeder toegevoegd en dan wordt met de lakbenzine verdund. De zeep wordt in het water opgelost en langzaam onder goed roeren bij de wasoplossing gevoegd. De pasta kan men eventueel met iets ijzeroxyderood kleuren.

*Recept no. 6.*
Kiezelgoer	11 dl
Kwartsmeel	9 dl
Gele oker	1 dl
Petroleum	16 dl
Zachte paraffine	2 dl
Gepoederde zeep	1 dl

*Recept no. 7.*
Oliezuur	80 dl
Paraffine-olie	250 dl
Kaliumhydroxide	16 dl
Tragacanth	6 dl
Water	tot 1000 dl

*Recept no. 8.*
Grijze carnaubawas	25 dl
Japanwas	5 dl
Colophonium	5 dl

Deze worden samengesmolten en dan wordt toegevoegd:

Lakbenzine	60 dl
1-pcts potasoplossing	5 dl

Deze kleine hoeveelheid potasoplossing verzeept een klein deel van de was en maakt de pasta taaier en meer samenhangend. Op de lak blijft iets was achter en dit geeft een duurzame glans.

*Recept no. 9.*
Carnaubawas	20 dl
Bijenwas	30 dl
Japanwas	30 dl
Paraffine	60 dl
Terpentijnolie	300 dl

*Recept no. 10.*
Geraffineerde spindelolie	80dl
Zachte zeep	15 dl
Methylhexaline	5 dl
Zacht water	400 dl

Meubel- of autopolitoer

*Recept no. 1.*
Carnaubawas	30 dl
Bijenwas	15 dl
Ceresinewas	15 dl
Terpentijnolie	26 dl
Nafta	24 dl
Stearinezuur	8 dl
Tri-ethanolamine	4 dl
Water	65 dl

*Recept no. 2.*
Carnaubawas	10 dl
Bijenwas	4 dl
Ceresinewas	4 dl
Nafta	80 dl
Stearinezuur	8 dl
Tri-ethanolamine	4½ dl
Water	200 dl

De wassen worden met de stearine samengesmolten, men voegt het tri-ethanolamine toe en verwarmt tot 90℃. Bij deze temperatuur voegt men de nafta toe en verwarmt tot men een heldere oplossing verkregen heeft.

Onder goed roeren voegt men nu het water kokend bij de wasoplossing. Wanneer de emulsie gereed is roert men zolang tot ze geheel afgekoeld is.

*Recept no. 3.*
Terpentijnolie	64 dl
Nafta (petroleumdestill.)	240 dl
Spindelolie (licht)	400 dl
Azijnzuur 36%	48 dl
Water	800 dl
Antimoonchloride	32 dl
Arabische gom	10 dl
Tragacanth	10 dl
Parfum	1 dl

Ter verkrijging van een stabiele emulsie wordt het politoer met een colloïdmolen zeer fijn verdeeld. Door de zure reactie moet de politoer in glazen verpakking verkocht worden.

*Recept. no. 4.*
Gele ceresine	3 dl
Japanwas	1 dl
Bijenwas	2 dl
Lijnolie, ongekookt	32 dl
Terpentijnolie	8 dl
Paraffine-olie	8 dl
Water	56 dl
Potas	¼ dl
Harde zeep	1 dl

*Recept. no. 5.*
Witte paraffine-olie	3 l
Benzol	2 l

De benzol maakt bij gelakte meubels de oppervlakte iets zacht. Door het wrijven wordt het oppervlak dan glad, terwijl er bovendien een dun laagje olie achterblijft.

Danszaal-vloerwas

Ceresine	44 dl
Stearinezuur	12 dl
Paraffine	140 dl
Carnaubawas	4 dl

In olie oplosbare kleurstoffen naar believen.

Vloeibare boenwas [1]

Carnaubawas	13,2 dl
Oliezuur	1,5 dl
Tri-ethanolamine	2,1 dl
Borax	1,0 dl
Water	108 dl
Schellak	2,2 dl
Ammoniak 28%	0,3 dl

De was wordt gesmolten en met het oliezuur gemengd. Bij 90℃ giet men het tri-ethanolamine bij de smelt en roert goed door. De oplossing moet nu nog geheel helder doorschijnend zijn. Hiernaast wordt de borax in weinig kokend water opgelost en bij de wassmelt gevoegd. Hierdoor ontstaat een gelei-achtige massa.

De schellak wordt nu in een deel van het water, waaraan men de ammoniak toegevoegd heeft, opgelost.

Bij de wasgelei voegt men ongeveer 90 dl kokend water en roert goed door, zodat een gelijkmatige emulsie ontstaat. De emulsie laat men afkoelen en voegt ten slotte de afgekoelde schellakoplossing bij de wasemulsie.

Vloeibare boenwas [2]

Geraff.montaanwas	2 dl
I.G. was OP	2 dl
Paraffine	3 dl
Oplosmiddel, eventueel
een petroliumdestillaat	93 dl
beter:
Geraff.montaanwas	2 dl
I.G. was V	7 dl
Paraffine	4 dl
Terpentijnolie	40 dl
Petroleumdestillaat	45 dl
Dipenteen	1 dl

Vloeibare boenwas [3]

Rilaanwas	4 dl
Paraffine	7 dl
Lakbenzine	89 dl

Vloeibare boenwas [4]

I.G.-was O	1 dl
I.G.-was B.J.	1 dl
Bijenwas	4 dl
Ozokeriet Smpt. 74°/76° C	2 dl
Paraffine	4 dl
White spirit	80 dl
Ammoniak s.g. 0,91	8 dl

De wassen worden voorzichtig samengesmolten en hierna met het oplosmiddel verdund. De oplossing laat men afkoelen en wanneer ze juist nog geheel doorschijnend is, voegt men de ammoniak toe, juist zoveel als nodig is om de boenwas voldoende vloeibaar te houden. In plaats van deze 15-pcts ammoniak kan men ook een 9-pcts natronloog nemen.

Witte boenwas

Paraffine (smeltp.50-52℃)	12 dl
Gebl. caranubawas	6 dl
Gebl. montaanwas	6 dl
Gebl. bijenwas	2 dl
Terpentijnolie	50 dl
Petroleumdestillaat	24 dl
Of met synthetische wassen:
Paraffine	22 dl
I.G. was OP	6 dl
Ozokeriet	2 dl
Oplosmiddel	70 dl

Het I.G. was OP kan men ook door rilaanwas vervangen.

Door een kleine hoeveelheid in vet oplosbare rode of gele anilinekleurstof toe te voegen, kan men de boenwas rood of geel kleuren. In het algemeen kan men boenwas met zeer verschillende wasmengsels maken. Voor normale soorten neemt men dan de helft paraffine, terwijl de andere helft bestaat uit zachte was, die homogeniserend werkt. De chemische industrie levert tegenwoordig een groot aantal synthetische wassen die de dure natuurlijke harde wassoorten volkomen kunnen vervangen.

De chemische industrie is er bovendien in geslaagd kunstwassen te maken, die zo goed oplosbaar zijn, dat een 35-pcts oplossing bij kamertemperatuur nog vloeibaar blijft.

Een normale boenwas bevat 27 tot 30 % wasmengsel en 70 tot 73 % oplosmiddel. Het oplosmiddel kan zeer goed uit een mengsel van echte terpentijnolie en kunstterpentijnolie als lakbenzine, petroleumdestillaat en white spirit bestaan. Deze laatste drie producten worden alle uit petroleum vervaardigd. Ze verschillen in het algemeen in vluchtigheid en in oplossingsvermogen. Afhankelijk van de soort ruwe petroleum waaruit ze vervaardigd worden, bevatten ze meer of minder onverzadigde en cyclische koolwaterstoffen, waardoor het oplossingsvermogen tegenover vetten, wassen en oliën zeer verschillend kan zijn. Bij het bestellen van een vervangmiddel voor terpentijnolie geeft men het beste steeds het doel op, waarvoor het gebruikt moet worden.

Bij de vloeibare boenwassen speelt het oplosmiddel ook een zeer grote rol. Het zijn vooral vrij gecompliceerde mengsels van oplosmiddelen, die het mogelijk maken een geconcentreerde wasoplossing te maken. Het is duidelijk dat bij de fabricatie van boenwas en meubelwas de prijs een hoofdrol speelt. Juist omdat de fabricatie betrekkelijk eenvoudig is en met eenvoudige hulpmiddelen uitgevoerd kan worden, ziet men dat ze dikwijls uiterst goedkoop aangeboden worden. Alleen het vervaardigen van een zeer goede soort is dan in het klein aan te bevelen. Met behulp van I.G. was V kan men een vloeibare meubelwas maken, die werkelijk aan de hoogste eisen voldoet.

Harde boenwas

Geraff. montaanwas	20 dl
Gebl. carnaubawas of
Harde kunstwas	12 dl
Geraff. ozokeriet	5 dl
Paraffine	9 dl
Japanwas	4 dl
Terpentijnolie	50 dl

Deze was blijft tamelijk hard. Men wrijft hiervan zoveel op de boenlap als juist noodig is. In het gebruik is deze boenwas zeer zuinig.

Wasolie

Paraffine	7 dl
Bijenwas	3 dl
Spindelolie	30 dl
Terpentijnolie	60 dl

Boenwas [1]

Rilaanwas	7 dl
Ozokeriet 65° C	10 dl
Paraffine 50°/52° C	13 dl
Terpentijnolie	5 dl
Dekaline	65 dl

Boenwas [2]

Gebleekte montaanwas	12 dl
Montaanwas Nova	5 dl
Ceresine 58°/60° C.	6 dl
Terpentijnolie	77 dl
Ceresoranje	0,02 dl
of:
Gebleekte montaanwas	8 dl
Montaanwas Nova	3 dl
Gele paraffine 48°/50° C.	19 dl
Terpentijnolie	70 dl
Ceresoranje	0,02 dl

Vloerolie [1]

Spindelolie	97 dl
Montaanwas	3 dl

Vloerolie [2]

Smeerolie	92 dl
Terpentijnolie	5 dl
Bijenwas	1 dl
Schellakwas	2 dl

Men lost alles op door het mengsel op een waterbad tot 100℃ te verwarmen.

Vloerolie [3]

(goedkoop)

Lichte smeerolie	40 dl
Machine-olie	4 dl
Paraffine	2 dl
Eenige sporen parfum

Stofbindende olie

Lichte smeerolie	24 dl
Maiskiemolie	8 dl
Kruidnagelolie

In vet oplosbare kleurstof tot een licht gele kleur.

Vaak drenkt men zaagmeel met een dergelijke olie, strooit het zaagmeel op de vuilen vloer en veegt dan de vloer schoon. Bij deze wijze van vegen wordt het stof nagenoeg geheel verwijderd en niet opgejaagd. Ook kan men stofdoeken met deze olie bevochtigen.

Meubelglansolie

Water	10 dl
Notenolie	1 dl
Paraffineolie	1 dl
Azijnzuur	0,1 dl
Arabische gom	0,1 dl

Het beste maak je een gomoplossing 1 : 2 en voeg je hiervan zoveel toe tot de emulsie stabiel is.

Door toevoegen van een kleine hoeveelheid glycerine is de emulsie beter te verwerken.

Meubelwas

Rilaanwas	8 dl
Bijenwas	5 dl
Paraffine 50°/52° C	14 dl
Lijnolie	3 dl
Oplosmiddel	70 dl

Wasbeits

Gebleekte montaanwas	4 dl
Paraffine 50/52 C.	6 dl
Harde zeep	1 dl
Water	68 dl
Spiritus 96%	20 dl
Sterke ammoniak	1 dl

De beits wordt met Kasselse aarde, extract hiervan of met in water oplosbare anilinekleurstoffen gekleurd.

Linoleumwas

Paraffine	15 dl
Hardwas	12 dl
Zachte ozokeriet	3 dl
Terpentijnolie	40 dl
Petroleumdestill.	30 dl

De benzol maakt bij gelakte meubels de oppervlakte iets zacht. Door het wrijven wordt het oppervlak dan glad, terwijl er bovendien een dun laagje olie achterblijft.

Glas-polijstmiddel [1]

Ammoniumlinoleaat	20 dl
Orthodichloorbenzol	100 dl
Water	200 dl
Infusoriënaarde	60 dl

Het ammoniumlinoleaat laat men een nacht in het water staan en lost het de volgenden dag door verwarmen op. Onder goed roeren emulgeert men dan het chloorbenzol in deze oplossing en mengt dan met de infusoriënaarde.

Glas-polijstmiddel [2]

Geprecipiteerd krijt	50 dl
Kiezelgoer	20 dl
Witte bolus	30 dl

Met water tot een dunne brij aanmaken.

Glas-polijstmiddel [3]

Geprecipiteerd krijt	54 dl
Kwartspoeder (fijn)	18 dl
Stijfsel	15 dl
Wijnsteenpoeder	11 dl
Magnesia	10 dl
Infusoriënaarde	2 dl

Met water of met benzine voor het gebruik tot een dunne pap aanroeren.

Poetsmiddel voor vensterruiten

Tylose SL 25	20 dl
Kokend water	300 dl
Zeephout	20 dl
Water	409 dl
Geslibd krijtwit	200 dl
Engels rood	50 dl
Salicylzuur	1 dl

De tylose wordt met het kokende water overgoten, waarna men het mengsel een nacht laat staan. Het zeephout wordt met het water opgekookt en gefiltreerd. Tenslotte: mengt men alle bestanddeelen.

Reinigingsmiddel voor vensterruiten

Krijtwit	dl
Tripel	dl
Zeeppoeder	dl

Het poeder wordt vóór het gebruik met water tot een dunne brij aangeroerd.

Lederpolitoer

Carnaubawas	11 dl
Terpentijnolie	16 dl
Stearinezuur	3 dl
Tri-ethanolamine	1 dl
Nigrosine (in olie oplosbaar)	2 dl
Water	66 dl
Nigrosine (in water oplosbaar)	1 dl

Het in water oplosbare nigrosine wordt in het water opgelost, dan worden het tri-ethanolamine en het stearinezuur toegevoegd. Door koken maakt men een gelijkmatige zeepoplossing.

Hiernaast smelt men de carnaubawas en verdunt met de terpentijnolie, dan lost men hierin het in olie oplosbare nigrosine op. Beide oplossingen worden tot 85-90℃ verwarmd en nu giet men onder goed roeren de wasoplossing bij de zeepoplossing. De emulsie wordt langzaam geroerd tot ze geheel koud is.

Ledervet

Rundertalk	70 dl
Vaseline	3,5 dl
Diglycolstearaat	13 dl
Bijenwas	9 dl
Colophonium	2 dl
Water	2 dl

Lederpolijstmachine

Lederwas (militair)

Carnaubawas	18 dl
Candelillawas	2 dl
Japanwas	10 dl
Paraffine	2 dl
Terpentijnolie	20 dl

Scheerriempasta

Rundvet	25 dl
Caput mortuum	75 dl

Het vet wordt gesmolten en heet met het fijne ijzeroxyde gemengd. Men maalt de pasta op een verfmolen fijn.

Wanneer men de pasta in tubes wil vullen, moet men een minder hard bindmiddel nemen, bijvoorbeeld:

Vaseline	82 dl
Polijstrood	18 dl

Scheerriem (leder/canvas) voor het onderhouden van het scheermes.

Metaal-polijstmiddel [1]

Nafta	62 dl
Oliezuur	1 dl
Slijpmiddel	7 dl
Tri-ethanolamine	0,33 dl
Ammoniak	1 dl
Water	128 dl

Het oliezuur wordt in de nafta opgelost. Hiernaast lost men het tri-ethanolamine in het water op en roert hiermee het slijpmiddel aan, wanneer het slijpmiddel water aantrekt, zooals klei. Hierna voegt men onder heftig roeren de nafta-oplossing bij de waterige oplossing. Men roert zolang tot men een gelijkmatige emulsie verkregen heeft, dan eerst voegt men onder langzaam roeren de ammoniak toe.

Metaal-polijstmiddel [2]

Oxaalzuur	13 dl
Water	320 dl
Ammoniak 26º Bé	12 dl

Het oxaalzuur wordt in het water opgelost, tot maximaal 80℃ verwarmd en dan met de ammoniak geneutraliseerd.

Ruw olieuur	25 dl
Spiritus	25 dl
Ammoniak 26º Bé	12 dl

Het mengsel wordt iets verwarmd tot het zuur geheel verzeept is. De beide oplossingen worden nu gemengd. Het mengen kan geheel koud geschieden of de oplossingen worden iets aangewarmd. De eerste oplossing wordt in de tweede oplossing gegoten en tegelijkertijd voegt men 100 tot 200 dl uiterst fijn kwartsmeel toe. Met de hoeveelheid kwartsmeel regelt men de dikte van de polijstcrême.

Metaal-polijstmiddel [3]

Palmolie	20 dl
Gele vaseline	8 dl
Paraffine	4 dl
Crocus "B"	12,5 dl
Kwartspoeder	12,5 dl
Engels rood	6 dl
IJzeroxyde rood	2 dl
Oxaalzuur	0,6 dl
Kruidnagelolie	0,5 dl

Metaal-polijstmiddel [4]

Orthodichloorbenzol	5 dl
Nafta	20 dl
Pine-oil	4 dl

Verder lost men op en mengt:

Tri-ethanolaminelinoleaal	2 dl
Tripel	50-75 dl
Suspendit	9 dl
Water	260 dl

De nafta-oplossing giet men nu bij de waterige oplossing en roert goed door. Tenslotte voegt men nog toe:

Ammoniak

12 dl

Metaal-polijstmiddel [5]

Oliezuur	5 dl
Natriumhydroxyde	1 dl
Water	4 dl
Pine-oil	10 dl
Tripel	10 dl

Koperpoetsmiddel

Natriumbisulfaat	30 dl
Calciumsulfaat (gips)	10 dl
Kaoline	20 dl
Kwartspoeder	40 dl

Men voegt zoveel water toe tot de massa in tabletvorm geperst kan worden.

Messing-polijstmiddel

Tripel	1 dl
Krijt	1 dl
Geprecipiteerd krijt	1 dl
Stearine	1 dl
Petroleumdestillaat of Petroleum	8 dl
Oliezuur	½ dl

Eerst wordt de stearine in de petroleum opgelost. Hieraan voegt men dan het oliezuur toe en roert de poeders in deze oplossing.
of:

Petroleumdestillaat	30 dl
Ammoniak	4 dl
Oliezuur	10 dl
Tripel	50 dl
Spiritus	10 dl
Water	20 dl

Zilver-polijstpasta

Infusoriënaarde	48 dl
Diglycolstearaat	7 dl
Gecalcineerde soda	1 dl
Trinatriumfosfaat	1 dl
Water	70 dl
Parfum (kruidnagelolie)	½ dl

Aluminium-polijstpasta

Krijt	75 dl
Gele tripel	20 dl
Natriumbicarbonaat	3 dl
Rhodaamkalium	2 dl

Tot een pasta aanroeren met een 25-pcts oplossing van glycerine in water.

Aluminium-poetsmiddel

Tylose SL 25	2 dl
Kokend water	30 dl
Geslibd krijtwit	30 dl
Koud water	30 dl
Conserveermiddel	0,1 dl

De tylose wordt met het kokende water overgoten, waarna men het een nacht laat staan. Hierna wordt het krijt toegevoegd en met het koude water verdund.

Polijstpasta voor chroom

Ongereinigde montaanwas	25 dl
Montaanwas A (gebleekte)	5 dl
Chroomoxyde	70 dl
Oplosmiddel	50-150 dl

De wassen worden bij zo laag mogelijke temperatuur samengesmolten. Hierna verdunt men met het oplosmiddel, waarvoor men de gewone zware benzine kan nemen, die men voor het verdunnen van lakken gebruikt. Het chroomoxyde wordt nu goed met deze wasoplossing gemengd.

Nikkel-polijstmiddel

Stearinezure zeep	86 dl
Paraffine	16 dl
Rundertalk	10 dl
Japanwas	3 dl
Kwartspoeder	376 dl

Polijstpasta

Stearinezuur	55 dl
Rundertalk	2 dl
Oleo-stearine	5 dl
Colophonium	9 dl
Vaseline	40 dl
Japanwas	1 dl
Vuursteenpoeder	315 dl
Tripelpoeder	93 dl
Lithopone	2 dl

Polijstvet

Stearinezeep	25 dl
Rundertalk	70 dl
Paraffine	5 dl

Tripelpolijstpasta en polijstvet

Stearinezure zeep	30 dl
Rundertalk	25 dl
Paraffine	25 dl
Tripel	20 dl

Zonder oplosmiddel wordt de polijstmassa in vormen gegoten. Door het stuk tegen de polijstschijf van leder te houden wordt voldoende slijpmiddel afgegeven. Door een betrekkelijk kleine hoeveelheid terpentijnolie en water toe te voegen, verkrijgt men een polijstpasta.

Zelf je automobiel polijsten

Oliepolijstmiddel

Smeerolie (geraff.)	50 dl
Nafta	26 dl
Terpentijnolie	3 dl
Stearinezuur	9 dl
Tri-ethanolamine	4 dl
Methylalcohol	4 dl
Water	120 dl

De eerste 4 bestanddelen worden gemengd en tot 60℃ verwarmd. Hiernaast mengt men de andere drie stoffen en verwarmt de oplossing eveneens tot 60℃. De waterige oplossing giet men nu onder goed roeren bij de olie-oplossing en roert langzaam door tot de emulsie geheel koud is.

In dit polijstmiddel kan men de oplosmiddelen door andere vervangen Het is ook mogelijk pine-oil toe te voegen, terwijl men tenslotte een hoeveelheid kiezelgoer of een ander slijpmiddel met het preparaat kan mengen.

Kachelglans [1]

-Vloeibaar

Ruwe montaanwas	2 dl
Colophonium	1 dl
Carnaubawas	1 dl

Deze worden samen op 90℃ verhit. Hierbij voegt men dan langzaam onder goed roeren een oplossing bestaande uit:

Kaliumhydroxyde	2 dl
Kokend water	86 dl
Nigrosine	3 dl

De emulsie laat men afkoelen en mengt men dan met 5 dl grafiet en 3 dl roetzwart.

Kachelglans [2]

Ruwe montaanwas	5,0 dl
Paraffine	1,5 dl
Bijenwas	0,5 dl
Nigrosine	0,5 dl
Grafiet	40,0 dl
Roetzwart	2,5 dl
Lakbenzine	50,0 dl

De wassen worden met het nigrosine samengesmolten, het grafiet en het zwartsel worden met de lakbenzine op een verfmolen gemalen en hierna met de gesmolten was gemengd. De hoeveelheid oplosmiddel hangt van de soort grafiet af en moet dus eventueel gecorrigeerd worden.

Of:
Dextrine	1 dl
Heet water	45 dl
Nigrosine (in water oplosb.)	2 dl
Kernzeep	7 dl
Grafiet	43 dl
Zwartsel	2 dl

Eerst lost men de dextrine in het water op, hierna het nigrosine en de zeep. Met de oplossing worden het grafiet en het zwartsel aangeroerd en op een verfmolen fijn gemalen. De massa stolt bij het afkoelen en moet heet in dozen gegoten worden.

Kachelglans [3]

voor geëmailleerde kachels en haarden

-Vloeibaar:
I.G. was OP	7,0 dl
Colophonium	0,6 dl
Kernzeep	1,2 dl
Potas	1,4 dl
Water	89,8 dl

De bestanddelen worden samen gekookt tot de emulsie gelijkmatig is.

-Half vloeibaar:
Carnaubawas	6 dl
Gebl. montaanwas	3 dl
Bijenwas	3 dl
Colophonium	1 dl
Kernzeep	1 dl
Potas	1 dl
Water	45 dl
Oplosmiddel, bv. zware
benzine	40 dl

De eerste 7 bestanddelen worden samen gekookt tot men een gelijkmatige emulsie verkregen heeft. Hierna voegt men het oplosmiddel toe en roert de massa tot ze afgekoeld is.

Kachelglans [4]

Ongereinigde montaanwas	5,0 dl
Colophonium	1,5 dl
Paraffine 40-42° C	1,5 dl
Grafiet	56,0 dl
Zwartsel	24,0 dl
Nigrosine BB	10,0 dl
Potas	3,0 dl
Water	200,0 dl

Polijstwas (vloeibaar)

Bijenwas	5 dl
Ceresine	20 dl
Terpentijnolie	85 dl
Pine-oil	2½ dl

Polijstrood

Stearinezure zeep	50 dl
Rundertalk	25 dl
Kamfer	3 dl
Paraffine	2 dl
IJzeroxyde	60 dl

Juweliers polijstpoeder

Marmerpoeder	90 dl
Juweliersrouge (uiterst
fijn ijzeroxide)	10 dl

Polijsten van juwelen

Polijstdoek

Ruw oliezuur	16 dl
Vaseline	1 dl
Stearinezuur	½ dl

De bestanddelen worden samengesmolten en met een kleine hoeveelheid methylsalicylaat of cassia-olie geparfumeerd. Men dompelt goed flanel in de gesmolten massa en perst de overmaat tussen walsen af. De doeken worden in geolied papier verpakt.

Scheermessen slijppasta

Bauxiet	42 dl
Reuzel	42 dl
Amarilpoeder	15 dl
Lak	1 dl

Amarilpasta

Stearinezure zeep	17 dl
Oleo-stearine	2 dl
Vaseline	38 dl
Japanwas	3 dl
Paraffine	26 dl
Amarilpoeder	300 dl
Vuursteenpoeder	100 dl

Amarilvet

Stearinezure zeep	11 dl
Rundertalk	1 dl
Paraffine	3 dl
Vaseline	1 dl

Carborundum-suspensie

Diglycolstearaat	4 dl
Water	100 dl
Carborundumpoeder	4 dl

Ventielslijppasta

Zachte zeep	20 dl
Water	40 dl
Oliezuur	2 dl
Kwartsmeel	3 dl
Carborundum	17 dl

De zeep wordt in het warme water opgelost, in de zeepoplossing emulgeert men het oliezuur en voegt dan de slijpmiddelen toe.

Polijstwas voor metaal

Stearinezuur	25 dl
Oliezuur	5 dl
Geraff. spindelolie	2-10 dl
Weense kalk	30 dl
Engels rood	38-30 dl

De kalk moet eerst met de spindelolie gemengd worden, hierna voegt men de andere bestanddelen toe.

Polijstwas voor lak

Montaanwas	7 dl
I.G.was O	18 dl
Ozokeriet	6 dl
Paraffine 50°/52° C	69 dl

Autowas [1]

Rilaanwas	17 dl
Ozokeriet	3 dl
Paraffine	5 dl
Terpentijnolie	75 dl

Autowas [2]

Gebleekte montaanwas	10 dl
Ceresine 60-62° C	6 dl
Paraffine 50-52° C	12 dl
Terpentijnolie	22 dl
Lakbenzine	50 dl

Flatting pasta

Rundvet	20 dl
Harde zeep	30 dl
Paraffine	18 dl
Water	20 dl
Was	8 dl
Terpentijnolie	20 dl
Tripel	60 dl

Het vet en de wassen worden in de terpentijnolie opgelost, de zeep wordt in het water opgelost en hierna emulgeert men de beide oplossingen. Tenslotte mengt men de tripel met de emulsie.

Weense kalkpasta

Stearinezure zeep	45 dl
Rundertalk	15 dl
Weense kalk	200 dl
Lithopone	2½ dl

Weense kalkcompositie

Stearinezuur	50 dl
Rundvet	20 dl
Weense kalk	200 dl
Lithopone	5 dl

Of:
Krijtwit	20 dl
Tripel	5 dl

Vóór het gebruik met spiritus aanroeren.

Geschiedenis polijst- en slijpmiddelen

Uit Mengen & Roeren (1938)
De eerste gebruiksvoorwerpen en wapenen, die uit de zo moeilijk te bewerken steensoorten vervaardigd waren, werden meestal in een betrekkelijk ruwe vorm gelaten. Pas toen de oermens het afscheiden van metalen uit ertsen ontdekt had en hij door zijn verkregen hogere beschaving ook hogere eisen aan zijn gebruiksvoorwerpen in het algemeen stelde, was het mogelijk deze metalen voorwerpen ook fijn af te werken. Het glad maken en het polijsten maakte het nu mogelijk deze metalen voorwerpen een zeer fraai en aangenaam uiterlijk te geven.

Op het stenen tijdperk volgde eerst de tijd van het brons en hierna die van het ijzer. Waarschijnlijk ligt in een aantal landen hiertussen de tijd van het zuivere koper. Men heeft bij opgravingen in Babylon voorwerpen van zuiver koper gevonden. Men verstond in die tijd de kunst het koper zo hard te maken, dat men er steen mee bewerken kon, getuige de fraaie inscripties in het hardste steen. Naast het koper kende men in die tijd ook zilver en goud, waarbij zilver het meest zeldzaam was, daar men goud bijvoorbeeld voor de bouwwerken toepaste. Terwijl men later het tin en ook het brons leerde kennen en de Romeinen bijvoorbeeld ook het lood zeer goed wisten te bereiden en te bewerken, was zink onbekend. Toch bestonden de Romeinse munten vaak uit een legering met 25 % zink.

In de Middeleeuwen voerden de alchimisten de metaalbewerking reeds zeer hoog op en meenden onedele metalen in edele om te kunnen letten. Terwijl dit met de toen bekende hulpmiddelen natuurlijk niet mogelijk was, hadden de talloze proeven toch succes. Men vond een groot aantal legeringen, die later toen de industrie zich meer en meer ging ontwikkelen, een zeer grote rol zouden spelen. Op het ogenblik is het aantal bekende en toegepaste legeringen zo ontzaglijk groot, dat het bijna onmogelijk is ze alle te beschrijven. Vooral de legeringen van ijzer met metalen als nikkel, chroom en mangaan en hiernaast de lichte legeeringen van aluminium en magnesium met andere metalen, worden van steeds meer belang. In Amerika spreekt men zelfs reeds van een aluminium-magnesium-tijdperk.

De metalen onderscheiden zich van alle andere natuurstoffen door hun metaalachtige glans, en het zijn de zogenaamde edele metalen, die deze glans ook zonder bescherming aan de lucht behouden. De onedele metalen echter worden onder de invloed van vocht en koolzuur door de zuurstof in de lucht geoxydeerd, ze lopen aan en roesten. Een typisch voorbeeld is ijzer. Bepaalde metalen en legeringen vormen bij dit roesten lagen, die dan verder niet meer aangetast worden, zo bijvoorbeeld bij brons, het bekende patina. Verder vormt aluminium een uiterst dun samenhangend laagje oxyde waardoor het verder oxyderen van het metaal verhinderd wordt.

Het doel van alle oppervlaktebehandelingen van metalen is nu het zuivere metaaloppervlak tegen oxydatie te beschermen. Daar men uit de ervaring geleerd had, dat een absoluut glad en effen oppervlak het minst aangetast wordt, trachtte men reeds zeer vroeg ook andere stoffen door een oppervlaktebehandeling tegen het verweren te beschermen. Zo ontstonden de eerste verven en tenslotte slaagde men er in ook het oppervlak van hout en leer door afslijpen, polijsten en lakken geheel glad en poriënvrij te maken.

Terwijl men vroeger op de meest primitieve, natuurlijke slijpmiddelen aangewezen was, beschikt men tegenwoordig over een groot aantal kunstmatige slijp- en polijstmiddelen, die in iedere fijnheid en in iedere gewensten vorm vervaardigd worden. Zo kent men voor het droog slijpen snel draaiende slijpstenen, die uit een harde stof als carborundum van een bepaalde korrelgrootte bestaan, die dan met een bindmiddel tot een vast geheel gebonden worden. Als bindmiddel gebruikt men tegenwoordig dikwijls kunsthars, andere stenen worden keramisch gebonden, dus gebrand. De onregelmatige natuurlijke puimsteen is vervangen door een kunstmatigen puimsteen, die uit gemalen en gezeefd puimsteenpoeder bestaat, dat weer met een bindmiddel tot een steen geperst wordt. Met een dergelijk materiaal wordt het ontstaan van diepe krassen vermeden.

Voor het slijpen van hout en lak beschikt men over vele soorten schuur- en polijstpapier, waarbij het modernste nat gebruikt kan worden. Hierdoor is het mogelijk lakoppervlakken absoluut vlak en effen te slijpen, waardoor een oppervlak verkregen wordt dat veel op metaal gelijkt.

Door het juiste afslijpen en polijsten van onze gebruiksvoorwerpen verkrijgen ze het fraaie uiterlijk dat ook aan de hoogst gestelde eisen voldoet.



Op deze website zijn delen van de boeken: Mengen en Roeren uit de jaren 30 opgenomen met een schat aan informatie. Wij onthouden ons van iedere verantwoordelijkheid, met betrekking tot fouten in de informatie, eventuele schadelijkheid van vermelde stoffen en eventuele schadelijke gevolgen van het werken met chemische stoffen of van het opvolgen van recepten op deze website. Wees voorzichtig met chemische stoffen. Lees!
disclaimer \| w3schools \| GFDL \| pixabay \| pexels \|pinterest \| pxhere.com \| unsplash.com \| SnitsFM •
copyright © 2024 - vindikhier.nl - all rights reserved